سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید یک روش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تولید تصاویر از غدد استفاده می‌کند. این روش به پزشک رادیولوژیست امکان می‌دهد شکل و اندازه غده تیروئید و پاراتیروئید را در بدن بیمار مشاهده کند. با کم‌کاری یا پرکاری غده تیروئید یا پاراتیروئید و همچنین بیماری‌های مرتبط با آن، ممکن است سایز و شکل غده تیروئید تغییر کند و مشکلاتی برای بیمار ایجاد شود.
این نوع تصویربرداری معمولاً زمانی انجام می‌شود که پزشک نیاز به بررسی بافت تیروئید یا پاراتیروئید و کشف وجود نودول‌ها داشته باشد. تصاویر تولید شده در حین سونوگرافی در لحظه و به‌صورت زنده است، به همین دلیل پزشک می‌تواند از این روش برای انجام فرایندهای پزشکی دیگر مانند نمونه‌برداری تیروئید یا پاراتیروئید استفاده کند.
سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید چیست؟
سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید بی‌خطر و بدون درد است. در این روش، پروپ سونوگرافی با ژل مخصوص سونوگرافی آغشته شده، بر روی سطح پوست قرار می‌گیرد و امواج صوتی توسط پروپ به بدن منتقل می‌شوند. این امواج پس از برخورد با بافت‌ها، اطلاعات انعکاسی خود را به‌صورت تصویر ثبت می‌کنند.
عملکرد تیروئید و پاراتیروئید در بدن
غده تیروئید یک غده بال پروانه‌ای شکل است که در ناحیه گردن و زیر سیب‌آدم قرار دارد. این غده مسئول تولید هورمون‌های تیروئید بوده که برای کنترل سطح انرژی بدن، متابولیسم، رشد و توسعه عمومی بدن اهمیت دارند. هورمون‌های تیروئید شامل تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) هستند.
پاراتیروئید نیز چهار قطعه کوچک‌تر از غده‌های تیروئید است و در پشت غده تیروئید در ناحیه گردن قرار می‌گیرد. این غده‌ها مسئول تولید هورمون پاراتیروئید هستند که نقش مهمی در تنظیم سطح کلسیم و فسفر در بدن دارند. هورمون پاراتیروئید با تأثیر بر میزان جذب کلسیم در روده، آزادسازی کلسیم از استخوان‌ها و افزایش بازجذب کلسیم در کلیه‌ها، سطح کلسیم خون را تنظیم می‌کند.
سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید به‌منظور انجام موارد زیر انجام می‌شود
بررسی توده‌ها (ندول‌ها) موجود در غده تیروئید: سونوگرافی تیروئید معمولاً قادر است توده‌های جامد در غده تیروئید و همچنین کیست‌های پر از مایع را تشخیص دهد.
بررسی بزرگی غده تیروئید: سونوگرافی تیروئید ممکن است برای پیگیری اندازه غده تیروئید در طول درمان مشکلات تیروئیدی مورداستفاده قرار گیرد.
بررسی بزرگی غدد پاراتیروئید به علت بیماری: در سونوگرافی، بررسی غدد پاراتیروئید نرمال معمولاً دشوار است و این غده‌ها از طریق معاینه بالینی قابل‌لمس نیستند. اما غدد پاراتیروئید غیرطبیعی ممکن است بزرگ شده و در تصاویر سونوگرافی به‌راحتی قابل‌تشخیص باشند.
هدایت مکان سوزن در نمونه‌برداری از تیروئید: این روش به پزشک کمک می‌کند تا مکان صحیح برای واردکردن سوزن را تعیین کرده و نمونه‌ای از بافت تیروئید را بردارد.
- باتوجه‌به علائم بیمار یا مشاهده پزشک در مورد وجود یک توده در گردن، سونوگرافی تیروئید به‌خوبی در تشخیص وجود ندول‌ها کمک می‌کند. سونوگرافی تیروئید به‌صورت دقیق می‌تواند ساختار و ظاهر ندول‌ها را تجزیه‌وتحلیل و احتمال خوش‌خیم یا بدخیم بودن آنها را بررسی کند.
- اگر سونوگرافی تیروئید به پزشک احتمال بدخیم بودن توده را نشان دهد، پزشک ممکن است از نمونه‌برداری تیروئید استفاده کند. در این روش، یک سوزن باریک با هدایت دستگاه سونوگرافی وارد محل موردنظر شده و نمونه‌ای از بافت هدف را برمی‌دارد.
برای مطالعه کامل این مقاله به سونوگرافی تیروئید و پاراتیروئید: تشخیص و بررسی ندول‌ها مراجعه نمائید.