کهکشان
-
رسانه سلامت و دانش
تصویر روز ناسا: خوشه کهکشانی پاندورا / پهنای این عکس ۶۰ برابر قطر کهکشان راه‌شیری است
آبل ۲۷۴۴ به «خوشه پاندورا» نیز معروف است و به نظر می‌رسد که از ادغام سه خوشه کهکشانی عظیم شکل گرفته باشد. این ابرخوشه کهکشانی در فاصله ۳.۵ میلیارد سال‌نوری از ما در صورت‌فلکی حجار (سنگ‌تراش) واقع در نیمکره جنوبی آسمان قرار دارد. حاکمیت گرانشی این ابرخوشه در تسلط ماده تاریک است که تاروپود فضازمان را به پیچ‌وتاب درآورده و با ایجاد پدیده عدسی گرانشی، تصاویر کج‌ومعوجی از اجرام دورتر تشکیل می‌دهد. بسیاری از این تصاویر که با رنگ قرمزتر از کهکشان‌های خوشه پاندورا دیده می‌شوند، مربوط به کهکشان‌های بسیار دورتری هستند که نور آنها از کیهان اولیه در جهت دیگری تابیده و تحت تأثیر عدسی گرانشی ابرخوشه، منحرف شده و تصویرهایی به‌صورت کمان‌های ناقص تشکیل داده است. معدود نقاط درخشان شش‌پری که می‌بینید، ستاره‌های کهکشان خودمان را در پیش‌زمینه نشان می‌دهند. در فاصله برآوردشده از خوشه پاندورا، پهنای تصویری که پیش روی شماست به حدود ۶ میلیون سال‌نوری می‌رسد. اعتبار تصویر: NASA، ESA، CSA، Ivo Labbe (Swinburne)، Rachel Bezanson (دانشگاه پیتسبورگ)، پردازش: Alyssa Pagan (STScI). برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید. منبع: تصویر روز ناسا ۵۴۵۴
-
رسانه سلامت و دانش
تصویر روز ناسا: کهکشان ما از فاصله ۴۰ میلیون سال‌نوری چه شکلی است؟
این تصویر واضح و رنگارنگ، هسته برآمده مرکزی و جعبه‌ای‌شکل کهکشان را نشان می‌دهد که با رگه‌های غبار پراکنده در صفحه نازک کهکشان پوشیده شده است. NGC 4565 حدود ۴۰ میلیون سال‌نوری با ما فاصله دارد (۱۶ برابر فاصله ما تا کهکشان آندرومدا) و پهنای آن به حدود ۱۰۰ هزار سال نوری می‌رسد. این کهکشان از نوع کهکشان‌های مارپیچی یا مارپیچی-میله‌ای است و ابعاد و شکل کلی آن شباهت زیادی به کهکشان خودمان، راه‌شیری دارد؛ بنابراین می‌توان گفت که کهکشان خودمان هم از فاصله‌های دور و در نزدیکی صفحه کهکشان، به این شکل دیده می‌شود. NGC 4565 از نگاه عموم منجمان آماتور، شاهکار آسمانی برجسته‌ای است که به دلایل مرموزی از لیست اجرام غیرستاره‌ای «شارل مسیه» غایب است. اعتبار تصویر و حق چاپ: Lóránd Fényes. برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید. منبع: تصویر روز ناسا ۵۴۵۴
-
رسانه سلامت و دانش
این عکس سیاه‌وسفید، نخستین کهکشان عالم است / عکس
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، براساس گزارش دیجیاتو، پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ توانستند با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب برای اولین بار تولد سه نمونه از اولین کهکشان‌های عالم را در ۱۳٫۳ تا ۱۳٫۴ میلیارد سال قبل ببینند. این اولین «رصد زنده» از تکوین کهکشان‌ها است. پژوهشگران توانسته‌اند در تصاویر تلسکوپ، آثار مقادیر عظیم گازی را ببینند که درحال تجمع و تشکیل کهکشان‌های کوتوله بودند. با وجود این که این فرایند در نظریه‌ها و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری پیش‌بینی شده بود، اما تابه‌حال چنین چیزی واقعاً مشاهده نشده بود. می‌توان گفت این‌ها اولین تصاویر «مستقیم» از تولد کهکشان‌ها هستند. پژوهشگران تخمین می‌زنند که این سه کهکشان تقریباً ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ متولد شده باشند. با این که این عدد بزرگ به‌نظر می‌رسد، این کهکشان‌ها تنها در سه یا چهار صدم آغازین عمر ۱۳٫۸ میلیارد ساله کیهان شکل گرفته‌اند. کیهان در ابتدا یک توده بزرگ گاز بود. اولین ستاره‌ها در چند صد میلیون سال آغازین کیهان شکل گرفتند. پس از آن، گازها و ستاره‌ها شروع کردند به جمع‌شدن در توده‌های کهکشانی. پژوهشگران می‌گویند این فرایندی است که توانسته‌اند آغازش را رصد کنند. تولد کهکشان‌ها اولین بار در دورانی از تاریخ عالم رخ داد که اخترشناسان آن را «دوران …
-
رسانه سلامت و دانش
مرده زنده شد! / یک پدیده فضایی عجیب
به گزارش سلام دکتر، فعال شدن دوباره این ستاره نوترونی یا«مگنتار»(Magnetar)با دانش فعلی محققان از این اشیای آسمانی عجیب همخوانی ندارد. محققان هنگامیکه سیگنال های رادیویی عجیبی از نزدیک ترین مگنتار نزدیک زمین (XTE J۱۸۱۰-۱۹۷)که در فاصله ۸ هزار سال نوری قرار دارد، دریافت کردند، متوجه زنده شدن ستاره نوترونی شدند. این کشف با کمک تلسکوپCSIROدر استرالیا انجام شده است. بر اساس گزارش آنلاین، بیشتر مگنتارها نورهای قطبش یافته منتشر می کنند. یافته های پژوهش جدید حاکی از آن است که نور این مگنتار به طور دایره وار قطبش یافته و در فضا به شکل مارپیچ به نظر می رسد. این امر غیرمنتظره و یا کاملا بی سابقه نیست. رهبر این گروه و یکی از پژوهشگران CSIRO در این باره می گوید: سیگنال های رادیویی که ما از مگنتارهای دیگر مشاهده کردیم با این نمونه متفاوت بود.XTE J۱۸۱۰-۱۹۷ مقدار انبوهی از نور قطبش یافته دایره وار که دائما در حال تغییر است را منتشر می کند. ما هیچ گاه پدیده ای مانند این مشاهده نکرده بودیم. مگنتارها مانند تمام ستاره های نوترونی هنگام مرگ ستارگان بزرگ متولد می شوند. هنگامیکه این ستاره ها سوختشان را برای همجوشی هسته ای هیدروژن به هلیوم در هسته هایشان مصرف می کنند، انرژی که …
-
رسانه سلامت و دانش
پیتر هیگز درگذشت – سلام دکتر
به گزارش سلام دکتر، «پیتر هیگز»، فیزیکدانی که نظریه‌اش علم را تغییر داد و نیم قرن بعد با کشف آن برنده جایزه نوبل شد، در سن 94 سالگی درگذشت. نظریه او در مورد ذره بنیادی بوزون هیگز (معروف به ذره خدا) بود، کشف بوزون هیگز در سال 2012 در مرکز تحقیقات سرن در نزدیکی ژنو به طور گسترده به عنوان بزرگترین پیشرفت در فیزیک ذرات برای بیش از 30 سال مورد استقبال قرار گرفت و آنچه که زمانی علمی تخیلی بود را به واقعیت تبدیل کرد. دانشگاه ادینبورگ، جایی که هیگز سال‌ها در آن کرسی استادی داشت، گفت که او روز دوشنبه پس از یک بیماری کوتاه در آرامش در خانه درگذشت. چیزی که به عنوان بوزون هیگز شناخته شد، معمای این است که چندین ذره بنیادی جرم خود را از کجا می‌گیرند: با تعامل با میدان هیگز نامرئی که فضا را فرا می‌گیرد. این تعامل که به مکانیسم «بروت-انگلرت-هیگز» معروف است، جایزه نوبل فیزیک را در سال 2013 برای هیگز و فرانسوا انگلرت بلژیکی به ارمغان آورد. در سال 1964، اولین مقاله هیگز در مورد این مدل توسط یک مجله فیزیک دانشگاهی در سرن رد شد، این مقاله با عنوان «بدون ارتباط با فیزیک» رد شد. مقاله تجدید نظر …
-
رسانه سلامت و دانش
بدون جاذبه چه بلایی سر جهان و انسان می‌آید؟
به گزارش سلام دکتر، گرانش در کنار نیروهای هسته‌ای قوی، نیروهای هسته‌ی ضعیف و الکترومغناطیس یکی از چهار نیروی بنیادی طبیعت محسوب می‌شود. گرانش به نیروی جاذبه‌ی بین دو جسم مشخص گفته می‌شود. هر چیزی در جهان که دارای جرم است صرف‌نظر از اینکه یک صخره‌ی مرجانی، عنکبوت یا یک خواننده‌ی پاپ محبوب باشد، اجسام دیگر را با جرم جذب می‌کند. قدرت این جاذبه به میزان سنگین بودن اجرام و فاصله‌ی آنها از یکدیگر بستگی دارد. بر اساس گزارش زومیت، با شنیدن کلمه‌ی گرانش، سیاره‌ها به ذهنتان می‌آیند و به همین دلیل تصور آن در مقیاس‌های کوچک‌تر اندکی دشوار می‌شود. شاید به همین دلیل است که این پیش‌نیاز اساسی برای موجودیت ما نادیده گرفته می‌شود؛ اما اگر گرانش از کار بیفتد، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ اگر گرانش ناپدید شود یا به یک‌دهم کاهش پیدا کند چطور؟ بر اساس قوانین فیزیک، سناریوی حذف ناگهانی گرانش از زمین غیرممکن است و سیاره به همین دلیل خوش‌شانس است، زیرا در صورت حذف گرانش، اتفاق‌های بسیار ناگواری رخ خواهند داد. در این مقاله به پیامدهای ناپدید شدن گرانش اشاره می‌کنیم که خواندنشان می‌تواند برایتان جالب باشد. از بین رفتن جرم ماهیچه‌ای و استحکام استخوان‌ها نبود گرانش می‌تواند به ماهیچه‌ها و استخوان‌های بدن آسیب‌های جبران‌ناپذیری …
-
رسانه سلامت و دانش
تصویر روز ناسا: اگزوز مارپیچی موشک
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، براساس گزارش دیجیاتو، این در به روی افق دقیقاً چیست؟ چیزی که ممکن است شبیه یک کهکشان عجیب و غریب به‌نظر برسد، درواقع ستون اگزوز یک موشک معمولی است. اما نور پس‌زمینه آن به‌طور غیرعادی زیاد است. در تصویر روز ناسا چه می‌بینیم؟ اگرچه موشک اسپیس ایکس، فالکون 9 از کیپ کاناورال در فلوریدا، ایالات‌متحده آمریکا پرتاب شد، پیشران آن در منطقه بسیار وسیع‌تری قابل مشاهده بود. تصویر از آکوریری، ایسلند گرفته شده است. این سفینه فضایی عظیم یک هفته پیش از زمین بلند شد و منظره حاصل بلافاصله پس از آن با یک نوردهی 10 ثانیه‌ای توسط گوشی هوشمند، قبل از اینکه به سرعت از بین برود، ثبت شد. مانند ابرهای شب‌تاب، روشنایی توده توسط اثر گرگ و میش ایجاد می‌شود. جایی که یک جسم به اندازه‌ای ارتفاع می‌گیرد که توسط خورشید در گرگ و میش روشن شود، حتی زمانی که ناظر روی زمین تاریکی شب را تجربه می‌کند. شکل مارپیچی احتمالاً ناشی از بادهای شدید است که گاز خارج‌شده را به شکل یک پیچ درمی‌آورد و وقتی در طول مسیر دیده می‌شود، شبیه یک مارپیچ است. ستاره‌ها و شفق کم‌رنگ سبز و قرمز در پس‌زمینه این تصویر خارق‌العاده ظاهر می‌شوند. 227227
-
رسانه سلامت و دانش
«سیگاری‌های پیر»؛ نوع جدیدی از ستاره در کهکشان!
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، نوع جدیدی از ستاره‌های مرموز با نام مستعار “سیگاری‌های پیر” در قلب کهکشان راه شیری ما کشف شده‌است. رفتار عجیبی که این ستارگان از خود نشان می‌دهند، پیش از آن در هیچ ستاره دیگری مشاهده نشده بود. سیگاری‌های پیر درست در مرکز کهکشان راه شیری، منطقه‌ای متراکم و غنی از فلز به نام دیسک ستاره‌ای هسته‌ای، دیده شده‌اند. آنچه در مورد این کشف جدید شگفت‌انگیز بود، این است که ستاره‌هایی که رصد شدند، ساکن بودند و هیچ علائمی از حیات نداشتند. سپس به طور ناگهانی ستارگان بین 40 تا 100 بار کم‌نورتر شدند، گاهی اوقات چنان ضعیف شدند که دید فروسرخ تلسکوپ به سختی آنها را تشخیص می‌داد. ظاهرا چند سال بعد به روشنایی سابق خود باز خواهند گشت. آنچه بیشتر موجب تعجب ستاره‌شناسان بود، حجم عظیمی از دود بود که اطراف ستاره‌ها قرار می‌گرفت. تصور می‌شود که این دودها به طور موقت ستاره‌ها را از دید ما پنهان می‌کنند. لوکاس گفت که “عناصر سنگین” بسیار بیشتری، هر چیزی سنگین تر از هیدروژن و هلیوم، در این منطقه از کهکشان وجود دارد که می‌تواند غبار بیشتری در جو ستاره ایجاد کند. اینکه دقیقاً چه چیزی این دودها را از بین می‌برد یک راز باقی مانده …
-
رسانه سلامت و دانش
سرعت شگفت‌انگیز ستاره‌ها در لبه کهکشان راه شیری
فیزیکدانان دانشگاه «ام‌آی‌تی»(MIT) با سنجش سرعت ستاره‌ها در سراسر کهکشان راه شیری دریافتند که ستاره‌های دورتر یک قرص کهکشانی در مقایسه با ستاره‌هایی که به مرکز کهکشان نزدیک‌تر هستند، کندتر از حد انتظار حرکت می‌کنند. این یافته‌ها یک احتمال شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند و آن احتمال این است که شاید هسته گرانشی راه شیری از نظر جرم سبک‌تر و حاوی ماده تاریک کمتری باشد. به نقل از ساینس دیلی، این نتایج جدید براساس تحلیل گروه پژوهشی دانشگاه ام‌آی‌تی در مورد داده‌های ثبت‌شده با تلسکوپ‌های «گایا»(Gaia) و «APOGEE» به دست آمده‌اند. گایا یک تلسکوپ فضایی در مدار زمین است که مکان، فاصله و حرکت دقیق بیش از یک میلیارد ستاره را در سراسر کهکشان راه شیری ردیابی می‌کند اما تلسکوپ APOGEE یک بررسی زمینی را انجام می‌دهد. فیزیکدانان ام‌آی‌تی، بررسی‌های گایا را در مورد بیش از ۳۳ هزار ستاره، از جمله برخی از دورترین ستاره‌های کهکشان تحلیل کردند و با توجه به فاصله ستاره از مرکز کهکشان توانستند سرعت دایره‌ای هر ستاره یا سرعت چرخش یک ستاره را در قرص کهکشانی تعیین کنند. آنها سرعت هر ستاره را در برابر فاصله آن قرار دادند تا یک منحنی چرخش را ایجاد کنند. منحنی چرخش، یک نمودار استاندارد در ستاره‌شناسی است که …
-
رسانه سلامت و دانش
فرودگر ناسا برای یک ماموریت عجیب به فضا پرتاب می‌شود!
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، هدف اصلی این ماموریت که کاوش و نقشه‌برداری شتاب بین ستاره‌ای (IMAP) نام دارد، مطالعه حباب عظیم و ایجاد شده از خورشید معروف به هلیوسفر است که منظومه شمسی ما را احاطه کرده‌است. هلیوسفر زمین و سیارات دیگر را در برابر تشعشعات کیهانی که از بیرون وارد منظومه شمسی ما می‌شود محافظت می‌کند. IMAP دارای ۱۰ ابزار علمی برای مشاهدات درجا و از راه دور خواهد بود. یکی از آنها، آزمایش گرد و غبار میان ستاره‌ای بزرگ (IDEX)، برای جذب و تجزیه و تحلیل ذرات گرد و غبار ریز از فضای بیرونی طراحی شده است که از طریق هلیوسفر و به منظومه شمسی ما نفوذ می‌کنند. اسکات تاکر، مدیر این پروژه در دانشگاه کلرادو، بولدر، در بیانیه‌ای گفت: «آنها بسته‌های کوچکی از اطلاعات هستند که مربوط به مدت‌های بسیار دور هستند». دانشمندان زمانی از این ذرات غبار تنها به عنوان قطع کننده‌های اندازه‌گیری فواصل دقیق تا ستاره‌ها یاد می‌کردند اما اکنون دیده می‌شود که آنها اطلاعات ارزشمندی در مورد شکل گیری کهکشان‌ها، ابرهای مولکولی و سیارات دارند. این لکه‌های کیهانی در ستارگان شکل می‌گیرند و از طریق مرگ‌های ستاره‌ای انفجاری معروف به ابرنواخترها به فضا هدایت می‌شوند. آنها اطلاعات ارزشمندی را در مورد فرآیندهای شکل …
- 1
- 2