ستاره‌شناسی
-
رسانه سلامت و دانش
این عکس سیاه‌وسفید، نخستین کهکشان عالم است / عکس
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، براساس گزارش دیجیاتو، پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ توانستند با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب برای اولین بار تولد سه نمونه از اولین کهکشان‌های عالم را در ۱۳٫۳ تا ۱۳٫۴ میلیارد سال قبل ببینند. این اولین «رصد زنده» از تکوین کهکشان‌ها است. پژوهشگران توانسته‌اند در تصاویر تلسکوپ، آثار مقادیر عظیم گازی را ببینند که درحال تجمع و تشکیل کهکشان‌های کوتوله بودند. با وجود این که این فرایند در نظریه‌ها و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری پیش‌بینی شده بود، اما تابه‌حال چنین چیزی واقعاً مشاهده نشده بود. می‌توان گفت این‌ها اولین تصاویر «مستقیم» از تولد کهکشان‌ها هستند. پژوهشگران تخمین می‌زنند که این سه کهکشان تقریباً ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ متولد شده باشند. با این که این عدد بزرگ به‌نظر می‌رسد، این کهکشان‌ها تنها در سه یا چهار صدم آغازین عمر ۱۳٫۸ میلیارد ساله کیهان شکل گرفته‌اند. کیهان در ابتدا یک توده بزرگ گاز بود. اولین ستاره‌ها در چند صد میلیون سال آغازین کیهان شکل گرفتند. پس از آن، گازها و ستاره‌ها شروع کردند به جمع‌شدن در توده‌های کهکشانی. پژوهشگران می‌گویند این فرایندی است که توانسته‌اند آغازش را رصد کنند. تولد کهکشان‌ها اولین بار در دورانی از تاریخ عالم رخ داد که اخترشناسان آن را «دوران …
-
رسانه سلامت و دانش
مرده زنده شد! / یک پدیده فضایی عجیب
به گزارش سلام دکتر، فعال شدن دوباره این ستاره نوترونی یا«مگنتار»(Magnetar)با دانش فعلی محققان از این اشیای آسمانی عجیب همخوانی ندارد. محققان هنگامیکه سیگنال های رادیویی عجیبی از نزدیک ترین مگنتار نزدیک زمین (XTE J۱۸۱۰-۱۹۷)که در فاصله ۸ هزار سال نوری قرار دارد، دریافت کردند، متوجه زنده شدن ستاره نوترونی شدند. این کشف با کمک تلسکوپCSIROدر استرالیا انجام شده است. بر اساس گزارش آنلاین، بیشتر مگنتارها نورهای قطبش یافته منتشر می کنند. یافته های پژوهش جدید حاکی از آن است که نور این مگنتار به طور دایره وار قطبش یافته و در فضا به شکل مارپیچ به نظر می رسد. این امر غیرمنتظره و یا کاملا بی سابقه نیست. رهبر این گروه و یکی از پژوهشگران CSIRO در این باره می گوید: سیگنال های رادیویی که ما از مگنتارهای دیگر مشاهده کردیم با این نمونه متفاوت بود.XTE J۱۸۱۰-۱۹۷ مقدار انبوهی از نور قطبش یافته دایره وار که دائما در حال تغییر است را منتشر می کند. ما هیچ گاه پدیده ای مانند این مشاهده نکرده بودیم. مگنتارها مانند تمام ستاره های نوترونی هنگام مرگ ستارگان بزرگ متولد می شوند. هنگامیکه این ستاره ها سوختشان را برای همجوشی هسته ای هیدروژن به هلیوم در هسته هایشان مصرف می کنند، انرژی که …
-
رسانه سلامت و دانش
پیتر هیگز درگذشت – سلام دکتر
به گزارش سلام دکتر، «پیتر هیگز»، فیزیکدانی که نظریه‌اش علم را تغییر داد و نیم قرن بعد با کشف آن برنده جایزه نوبل شد، در سن 94 سالگی درگذشت. نظریه او در مورد ذره بنیادی بوزون هیگز (معروف به ذره خدا) بود، کشف بوزون هیگز در سال 2012 در مرکز تحقیقات سرن در نزدیکی ژنو به طور گسترده به عنوان بزرگترین پیشرفت در فیزیک ذرات برای بیش از 30 سال مورد استقبال قرار گرفت و آنچه که زمانی علمی تخیلی بود را به واقعیت تبدیل کرد. دانشگاه ادینبورگ، جایی که هیگز سال‌ها در آن کرسی استادی داشت، گفت که او روز دوشنبه پس از یک بیماری کوتاه در آرامش در خانه درگذشت. چیزی که به عنوان بوزون هیگز شناخته شد، معمای این است که چندین ذره بنیادی جرم خود را از کجا می‌گیرند: با تعامل با میدان هیگز نامرئی که فضا را فرا می‌گیرد. این تعامل که به مکانیسم «بروت-انگلرت-هیگز» معروف است، جایزه نوبل فیزیک را در سال 2013 برای هیگز و فرانسوا انگلرت بلژیکی به ارمغان آورد. در سال 1964، اولین مقاله هیگز در مورد این مدل توسط یک مجله فیزیک دانشگاهی در سرن رد شد، این مقاله با عنوان «بدون ارتباط با فیزیک» رد شد. مقاله تجدید نظر …
-
رسانه سلامت و دانش
«سیگاری‌های پیر»؛ نوع جدیدی از ستاره در کهکشان!
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، نوع جدیدی از ستاره‌های مرموز با نام مستعار “سیگاری‌های پیر” در قلب کهکشان راه شیری ما کشف شده‌است. رفتار عجیبی که این ستارگان از خود نشان می‌دهند، پیش از آن در هیچ ستاره دیگری مشاهده نشده بود. سیگاری‌های پیر درست در مرکز کهکشان راه شیری، منطقه‌ای متراکم و غنی از فلز به نام دیسک ستاره‌ای هسته‌ای، دیده شده‌اند. آنچه در مورد این کشف جدید شگفت‌انگیز بود، این است که ستاره‌هایی که رصد شدند، ساکن بودند و هیچ علائمی از حیات نداشتند. سپس به طور ناگهانی ستارگان بین 40 تا 100 بار کم‌نورتر شدند، گاهی اوقات چنان ضعیف شدند که دید فروسرخ تلسکوپ به سختی آنها را تشخیص می‌داد. ظاهرا چند سال بعد به روشنایی سابق خود باز خواهند گشت. آنچه بیشتر موجب تعجب ستاره‌شناسان بود، حجم عظیمی از دود بود که اطراف ستاره‌ها قرار می‌گرفت. تصور می‌شود که این دودها به طور موقت ستاره‌ها را از دید ما پنهان می‌کنند. لوکاس گفت که “عناصر سنگین” بسیار بیشتری، هر چیزی سنگین تر از هیدروژن و هلیوم، در این منطقه از کهکشان وجود دارد که می‌تواند غبار بیشتری در جو ستاره ایجاد کند. اینکه دقیقاً چه چیزی این دودها را از بین می‌برد یک راز باقی مانده …
-
رسانه سلامت و دانش
سرعت شگفت‌انگیز ستاره‌ها در لبه کهکشان راه شیری
فیزیکدانان دانشگاه «ام‌آی‌تی»(MIT) با سنجش سرعت ستاره‌ها در سراسر کهکشان راه شیری دریافتند که ستاره‌های دورتر یک قرص کهکشانی در مقایسه با ستاره‌هایی که به مرکز کهکشان نزدیک‌تر هستند، کندتر از حد انتظار حرکت می‌کنند. این یافته‌ها یک احتمال شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند و آن احتمال این است که شاید هسته گرانشی راه شیری از نظر جرم سبک‌تر و حاوی ماده تاریک کمتری باشد. به نقل از ساینس دیلی، این نتایج جدید براساس تحلیل گروه پژوهشی دانشگاه ام‌آی‌تی در مورد داده‌های ثبت‌شده با تلسکوپ‌های «گایا»(Gaia) و «APOGEE» به دست آمده‌اند. گایا یک تلسکوپ فضایی در مدار زمین است که مکان، فاصله و حرکت دقیق بیش از یک میلیارد ستاره را در سراسر کهکشان راه شیری ردیابی می‌کند اما تلسکوپ APOGEE یک بررسی زمینی را انجام می‌دهد. فیزیکدانان ام‌آی‌تی، بررسی‌های گایا را در مورد بیش از ۳۳ هزار ستاره، از جمله برخی از دورترین ستاره‌های کهکشان تحلیل کردند و با توجه به فاصله ستاره از مرکز کهکشان توانستند سرعت دایره‌ای هر ستاره یا سرعت چرخش یک ستاره را در قرص کهکشانی تعیین کنند. آنها سرعت هر ستاره را در برابر فاصله آن قرار دادند تا یک منحنی چرخش را ایجاد کنند. منحنی چرخش، یک نمودار استاندارد در ستاره‌شناسی است که …
-
رسانه سلامت و دانش
ستاره‌ای درخشان‌تر از خورشید / عکس
تلسکوپ فضایی هابل این ابرنواختر را در کهکشانی در فاصله ۱۵۰ میلیون سال نوری از زمین رصد کرده که ۲.۵ میلیارد برابر بیشتر از خورشید انرژی آزاد می‌کند. به نقل اسپیس، تصویر جدید تلسکوپ فضایی هابل، کهکشان کوچک یوجی‌سی ۵۱۸۹ای(UGC ۵۱۸۹A) را که در فاصله ۱۵۰ میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی شیر قرار دارد، با جزئیات خیره کننده‌ای نشان می‌دهد. تلسکوپ فضایی هابل که از سال ۱۹۹۰ جهان را در نور فروسرخ رصد می‌کند، از سال ۲۰۱۰ به مطالعه این کهکشان پرداخته است و دانشمندان از این تحقیقات برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ابرنواختری که بیش از ۱۵۰ میلیون سال پیش در این کهکشان رخ داده، استفاده می‌کنند. زمانی که یک ستاره به پایان عمر هسته‌ای خود می‌رسد یک فروپاشی رخ می‌دهد که آن را انفجار ابرنواختری می‌نامند. بیشتر بخوانید: تنها در طول سه سال، این ابرنواختر به نام SN ۲۰۱۰jl حداقل ۲.۵ میلیارد برابر بیشتر از خورشید انرژی مرئی ساطع کرد. SN ۲۰۱۰jl یک ابرنواختر نوع دوم است به این معنی که مرگ ستاره‌ای پرجرم را نشان می‌دهد که در طول زندگی‌اش جرمی حداقل ۴۰ تا ۵۰ برابر خورشید داشته است. این انفجارها زمانی اتفاق می‌افتند که سوخت این ستارگان عظیم برای همجوشی هسته‌ای تمام …