کهکشان
-
رسانه سلامت و دانش
نخستین نقشه از تمام کیهان/ ۲۶ میلیون کهکشان آشکار شد/ عکس
تینا مزدکی_اکلید (Euclid) با انتشار نخستین مجموعه داده های خود از اعماق آسمان دریچه ای جدید به کیهان گشوده است و میلیون ها کهکشان عدسی های گرانشی و ساختارهای کیهانی ای را نمایان ساخته که تاکنون مشاهده نشده بودند. این مأموریت با بهره گیری از هوش مصنوعی پیشرفته و مشارکت دانشمندان شهروند در حال رمزگشایی معماری پنهان کیهان است: بررسی نحوه ی شکل گیری تکامل و تعامل کهکشان ها با ماده ی تاریک و انرژی تاریکی که بر جهان ما چیره اند. با وجود آنکه تنها بخش کوچکی از مأموریت خود را به انجام رسانده اکلید در حال دگرگون سازی درک ما از کیهان است. این گرافیک موقعیت میدان های عمیق اقلیدس (زرد) را نشان می دهد. این نمای سراسری آسمان ترکیبی از نقشه ستارگان گایا آژانس فضایی اروپا (ESA) از دومین مجموعه داده منتشر شده در سال ۲۰۱۸ و نقشه گرد و غبار پلانک آژانس فضایی اروپا از سال ۲۰۱۴ است. آسمان در سیستم مختصات کهکشانی نشان داده شده است با باند افقی روشن که نمایانگر صفحه کهکشان راه شیری ما است جایی که بیشتر ستارگان آن قرار دارند. ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA; ESA/Gaia/DPAC; ESA/Planck Collaboration نخستین نگاه اکلید به کیهان تاریک در ۱۹ مارس ۲۰۲۵ مأموریت اکلید متعلق به آژانس فضایی …
-
رسانه سلامت و دانش
تصویر روز ناسا: خوشه کهکشانی پاندورا / پهنای این عکس ۶۰ برابر قطر کهکشان راه‌شیری است
آبل ۲۷۴۴ به «خوشه پاندورا» نیز معروف است و به نظر می‌رسد که از ادغام سه خوشه کهکشانی عظیم شکل گرفته باشد. این ابرخوشه کهکشانی در فاصله ۳.۵ میلیارد سال‌نوری از ما در صورت‌فلکی حجار (سنگ‌تراش) واقع در نیمکره جنوبی آسمان قرار دارد. حاکمیت گرانشی این ابرخوشه در تسلط ماده تاریک است که تاروپود فضازمان را به پیچ‌وتاب درآورده و با ایجاد پدیده عدسی گرانشی، تصاویر کج‌ومعوجی از اجرام دورتر تشکیل می‌دهد. بسیاری از این تصاویر که با رنگ قرمزتر از کهکشان‌های خوشه پاندورا دیده می‌شوند، مربوط به کهکشان‌های بسیار دورتری هستند که نور آنها از کیهان اولیه در جهت دیگری تابیده و تحت تأثیر عدسی گرانشی ابرخوشه، منحرف شده و تصویرهایی به‌صورت کمان‌های ناقص تشکیل داده است. معدود نقاط درخشان شش‌پری که می‌بینید، ستاره‌های کهکشان خودمان را در پیش‌زمینه نشان می‌دهند. در فاصله برآوردشده از خوشه پاندورا، پهنای تصویری که پیش روی شماست به حدود ۶ میلیون سال‌نوری می‌رسد. اعتبار تصویر: NASA، ESA، CSA، Ivo Labbe (Swinburne)، Rachel Bezanson (دانشگاه پیتسبورگ)، پردازش: Alyssa Pagan (STScI). برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید. منبع: تصویر روز ناسا ۵۴۵۴
-
رسانه سلامت و دانش
تصویر روز ناسا: کهکشان ما از فاصله ۴۰ میلیون سال‌نوری چه شکلی است؟
این تصویر واضح و رنگارنگ، هسته برآمده مرکزی و جعبه‌ای‌شکل کهکشان را نشان می‌دهد که با رگه‌های غبار پراکنده در صفحه نازک کهکشان پوشیده شده است. NGC 4565 حدود ۴۰ میلیون سال‌نوری با ما فاصله دارد (۱۶ برابر فاصله ما تا کهکشان آندرومدا) و پهنای آن به حدود ۱۰۰ هزار سال نوری می‌رسد. این کهکشان از نوع کهکشان‌های مارپیچی یا مارپیچی-میله‌ای است و ابعاد و شکل کلی آن شباهت زیادی به کهکشان خودمان، راه‌شیری دارد؛ بنابراین می‌توان گفت که کهکشان خودمان هم از فاصله‌های دور و در نزدیکی صفحه کهکشان، به این شکل دیده می‌شود. NGC 4565 از نگاه عموم منجمان آماتور، شاهکار آسمانی برجسته‌ای است که به دلایل مرموزی از لیست اجرام غیرستاره‌ای «شارل مسیه» غایب است. اعتبار تصویر و حق چاپ: Lóránd Fényes. برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید. منبع: تصویر روز ناسا ۵۴۵۴
-
رسانه سلامت و دانش
تصویر روز ناسا: جزیره کهکشانی ستاره‌فشان
به نظر می‌رسد این کهکشان بیش از آنچه در دیگر کهکشان‌ها معمول است، حاوی مناطق HII است که ستاره‌های غول‌پیکر در آنها پدید می‌آیند و با درخشش سرخ‌فام گاز هیدروژن اتمی مشخص شده‌اند. نواحی غول‌پیکر HII با خوشه‌های ستارگان داغ و پرجرمی روشن می‌شوند که در پایان عمر کوتاه ولی پرتلألؤ خود به صورت ابرنواخترهای درخشان منفجر می‌شوند. وقتی نرخ تولد ستارگان در کهکشانی بسیار زیاد باشد، منجمان به آن کهکشان «ستاره‌فشان» می‌گویند. کهکشان NGC 2403 عضو گروه کهکشان‌های M81 است و شباهت زیادی به کهکشان مثلث یا M33 دارد، سومین کهکشان بزرگ در گروه محلی (بعد از راه‌شیری و آندرومدا) که سرشار از مناطق ستاره‌ساز است. ستارگان پرنورتری که شعاع چهارگانه نور آنها بسیار دراز است، در پیش‌زمینه تصویر واقع شده‌اند و متعلق به کهکشان راه‌شیری هستند. همچنین در پیش‌زمینه این تصویر تلسکوپی ژرف و وسیع، ابرهای میان‌ستاره‌ای کم‌فروغ و غبارآلود کهکشان خودمان را می‌بینید که به نام «سیروس کهکشانی» یا «سحابی‌های شار یکپارچه» شناخته می‌شوند. عوارض کم‌نوری که به نظر می‌رسد از خود NGC 2403 گسترش یافته‌اند، احتمالاً جریان‌های ستاره‌ای حاصل از جزر و مد گرانشی هستند که در فعل‌وانفعالات گرانشی با کهکشان‌های همسایه از این کهکشان به بیرون کشیده شده‌اند. اعتبار تصویر و حق چاپ: (تیم F.A.C.T) …
-
رسانه سلامت و دانش
این عکس سیاه‌وسفید، نخستین کهکشان عالم است / عکس
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، براساس گزارش دیجیاتو، پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ توانستند با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب برای اولین بار تولد سه نمونه از اولین کهکشان‌های عالم را در ۱۳٫۳ تا ۱۳٫۴ میلیارد سال قبل ببینند. این اولین «رصد زنده» از تکوین کهکشان‌ها است. پژوهشگران توانسته‌اند در تصاویر تلسکوپ، آثار مقادیر عظیم گازی را ببینند که درحال تجمع و تشکیل کهکشان‌های کوتوله بودند. با وجود این که این فرایند در نظریه‌ها و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری پیش‌بینی شده بود، اما تابه‌حال چنین چیزی واقعاً مشاهده نشده بود. می‌توان گفت این‌ها اولین تصاویر «مستقیم» از تولد کهکشان‌ها هستند. پژوهشگران تخمین می‌زنند که این سه کهکشان تقریباً ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ متولد شده باشند. با این که این عدد بزرگ به‌نظر می‌رسد، این کهکشان‌ها تنها در سه یا چهار صدم آغازین عمر ۱۳٫۸ میلیارد ساله کیهان شکل گرفته‌اند. کیهان در ابتدا یک توده بزرگ گاز بود. اولین ستاره‌ها در چند صد میلیون سال آغازین کیهان شکل گرفتند. پس از آن، گازها و ستاره‌ها شروع کردند به جمع‌شدن در توده‌های کهکشانی. پژوهشگران می‌گویند این فرایندی است که توانسته‌اند آغازش را رصد کنند. تولد کهکشان‌ها اولین بار در دورانی از تاریخ عالم رخ داد که اخترشناسان آن را «دوران …
-
رسانه سلامت و دانش
«سیگاری‌های پیر»؛ نوع جدیدی از ستاره در کهکشان!
به گزارش خبرگزاری سلام دکتر، نوع جدیدی از ستاره‌های مرموز با نام مستعار “سیگاری‌های پیر” در قلب کهکشان راه شیری ما کشف شده‌است. رفتار عجیبی که این ستارگان از خود نشان می‌دهند، پیش از آن در هیچ ستاره دیگری مشاهده نشده بود. سیگاری‌های پیر درست در مرکز کهکشان راه شیری، منطقه‌ای متراکم و غنی از فلز به نام دیسک ستاره‌ای هسته‌ای، دیده شده‌اند. آنچه در مورد این کشف جدید شگفت‌انگیز بود، این است که ستاره‌هایی که رصد شدند، ساکن بودند و هیچ علائمی از حیات نداشتند. سپس به طور ناگهانی ستارگان بین 40 تا 100 بار کم‌نورتر شدند، گاهی اوقات چنان ضعیف شدند که دید فروسرخ تلسکوپ به سختی آنها را تشخیص می‌داد. ظاهرا چند سال بعد به روشنایی سابق خود باز خواهند گشت. آنچه بیشتر موجب تعجب ستاره‌شناسان بود، حجم عظیمی از دود بود که اطراف ستاره‌ها قرار می‌گرفت. تصور می‌شود که این دودها به طور موقت ستاره‌ها را از دید ما پنهان می‌کنند. لوکاس گفت که “عناصر سنگین” بسیار بیشتری، هر چیزی سنگین تر از هیدروژن و هلیوم، در این منطقه از کهکشان وجود دارد که می‌تواند غبار بیشتری در جو ستاره ایجاد کند. اینکه دقیقاً چه چیزی این دودها را از بین می‌برد یک راز باقی مانده …
-
رسانه سلامت و دانش
سرعت شگفت‌انگیز ستاره‌ها در لبه کهکشان راه شیری
فیزیکدانان دانشگاه «ام‌آی‌تی»(MIT) با سنجش سرعت ستاره‌ها در سراسر کهکشان راه شیری دریافتند که ستاره‌های دورتر یک قرص کهکشانی در مقایسه با ستاره‌هایی که به مرکز کهکشان نزدیک‌تر هستند، کندتر از حد انتظار حرکت می‌کنند. این یافته‌ها یک احتمال شگفت‌انگیز را به وجود می‌آورند و آن احتمال این است که شاید هسته گرانشی راه شیری از نظر جرم سبک‌تر و حاوی ماده تاریک کمتری باشد. به نقل از ساینس دیلی، این نتایج جدید براساس تحلیل گروه پژوهشی دانشگاه ام‌آی‌تی در مورد داده‌های ثبت‌شده با تلسکوپ‌های «گایا»(Gaia) و «APOGEE» به دست آمده‌اند. گایا یک تلسکوپ فضایی در مدار زمین است که مکان، فاصله و حرکت دقیق بیش از یک میلیارد ستاره را در سراسر کهکشان راه شیری ردیابی می‌کند اما تلسکوپ APOGEE یک بررسی زمینی را انجام می‌دهد. فیزیکدانان ام‌آی‌تی، بررسی‌های گایا را در مورد بیش از ۳۳ هزار ستاره، از جمله برخی از دورترین ستاره‌های کهکشان تحلیل کردند و با توجه به فاصله ستاره از مرکز کهکشان توانستند سرعت دایره‌ای هر ستاره یا سرعت چرخش یک ستاره را در قرص کهکشانی تعیین کنند. آنها سرعت هر ستاره را در برابر فاصله آن قرار دادند تا یک منحنی چرخش را ایجاد کنند. منحنی چرخش، یک نمودار استاندارد در ستاره‌شناسی است که …
-
اقتصادی
پایداری اشتغال با اجرای طرح کهکشان تعاون
با اجرای طرح “کهکشان تعاون” زمینه استفاده از ظرفیت‌ها و مزیت‌های نسبی در هر استان به منظور استمرار اشتغال با مدل تعاونی و توسعه و پایداری کسب و کارها فراهم می‌شود. به گزارش سلام دکتر، یکی از موضوعاتی که طی سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته بحث کسب و کارهای خوشه محور و گرایش به خوشه سازی در حوزه تعاون است. در حال حاضر بسیاری از کشورها بحث حمایت از توسعه خوشه‌های کسب و کار را در دستور کار قرار داده‌اند. رشد و توسعه فرصت‌های شغلی از طریق گسترش خوشه‌های کسب وکار، نقش مهمی در سیاست‌های اقتصادی برای کاهش نرخ بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایفا می‌کند. منظور از خوشه‌های کسب و کار واحدهای کسب و کاری است که در یک منطقه جغرافیایی متمرکز است و با همکاری و تکمیل فعالیت‌های یکدیگر، محصولات و یا خدمات مشابه و مشترکی را تولید و ارائه می‌کنند. این خوشه‌ها می‌توانند در بخش‌های مختلف تولیدی از جمله صنعتی، خدماتی، کشاورزی، هنری و صنایع دستی فعال باشند. به اذعان کارشناسان بخش تعاون از ظرفیت‌های اقتصادی و اجتماعی بسیاری در زمینه کسب و کارهای خوشه محور برخوردار است. مهدی مسکنی – معاون وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی – به تازگی از آغاز اجرای طرح …