دیدنی های تبت

سفر به تبت سرزمین بام جهان تجربه ای منحصربه فرد و عمیق است که هر گردشگری را مجذوب خود می کند. این منطقه خودمختار چین با فرهنگ بودایی غنی مناظر طبیعی شگفت انگیز و تاریخ پرفرازونشیب مقصدی رویایی برای علاقه مندان به معنویت ماجراجویی و کشف ناشناخته ها محسوب می شود. برنامه ریزی برای چنین سفری به ویژه با توجه به الزامات خاص ورود و شرایط جغرافیایی منطقه نیازمند اطلاعات دقیق و جامع است. شناخت مهم ترین جاذبه ها و دیدنی های این سرزمین پهناور از پایتخت آن لهاسا گرفته تا شهرهای تاریخی و دریاچه های مقدس به شما کمک می کند تا برنامه سفر خود را به بهترین شکل ممکن تنظیم کرده و از هر لحظه حضور در این سرزمین رمزآلود نهایت استفاده را ببرید. این محتوا راهنمای شما برای آشنایی با برجسته ترین مکان هایی است که نباید در سفر به تبت از دست داد و به شما در درک بهتر آنچه در انتظار شماست یاری می رساند.

کاخ پوتالا نماد اصلی لهاسا و تبت بنایی عظیم و باشکوه است که بر فراز تپه ای به نام مارپوری (تپه سرخ) قرار گرفته است. این سازه تاریخی که زمانی محل اقامت دالایی لاما و مرکز حکومت تبت بود امروزه به موزه و میراث جهانی یونسکو تبدیل شده است. ساخت این کاخ در قرن هفتم میلادی آغاز شد اما بخش اعظم سازه فعلی در قرن هفدهم توسط دالایی لامای پنجم بنا نهاده شد. پوتالا از دو بخش اصلی تشکیل شده است: کاخ سرخ (Potrang Marpo) که شامل سالن های مذهبی نمازخانه ها و مقبره های دالایی لاماها است و کاخ سفید (Potrang Karpo) که زمانی محل اقامت دالایی لاما و دفاتر اداری بود. معماری منحصر به فرد دیوارهای ضخیم سقف های طلاکاری شده و هزاران اتاق و راهرو عظمت و قدرت تاریخی این مکان را بازتاب می دهند. بازدید از پوتالا نیازمند برنامه ریزی قبلی و خرید بلیت محدود است و به دلیل ارتفاع زیاد و پله های فراوان آمادگی جسمانی مناسبی را می طلبد. این کاخ نه تنها یک اثر معماری خیره کننده بلکه گنجینه ای از هنر تاریخ و معنویت بودایی است که داستان قرن ها حیات فرهنگی و سیاسی تبت را روایت می کند.

معبد جوکانگ قلب معنوی لهاسا و مقدس ترین مکان بودایی در تبت است. این معبد در قرن هفتم میلادی توسط پادشاه سونگتسن گامپو برای جای دادن مجسمه بودای جوو رینپوچه هدیه ای از طرف شاهزاده خانم ونچنگ از سلسله تانگ چین ساخته شد. مجسمه جوو رینپوچه که گفته می شود در زمان حیات بودا ساخته شده مهم ترین شیء مقدس در این معبد است و زائران از سراسر تبت و مناطق بودایی دیگر برای زیارت آن به جوکانگ می آیند. معماری جوکانگ ترکیبی از سبک های تبتی چینی هندی و نپالی است که نشان دهنده تأثیرات فرهنگی متنوع بر تبت در طول تاریخ است. سقف های طلاکاری شده نقاشی های دیواری باستانی مجسمه ها و محراب های پر زرق وبرق فضای معنوی عمیقی را در این معبد ایجاد می کنند. اطراف معبد جوکانگ خیابان بارخور قرار دارد که مسیر زیارتی سنتی برای زائران است. بازدید از جوکانگ تجربه ای بی نظیر برای درک ایمان و ارادت مردم تبت و مشاهده مناسک مذهبی بودایی از نزدیک است. این معبد نه تنها یک مکان زیارتی بلکه محلی برای تجمع تبادل فرهنگی و حیات روزمره مردم لهاسا است.

خیابان بارخور نه تنها یک مسیر زیارتی مقدس در اطراف معبد جوکانگ بلکه قلب تپنده شهر قدیمی لهاسا و محلی برای تجربه فرهنگ اصیل تبتی است. این خیابان دایره ای شکل مسیری است که زائران بودایی در جهت عقربه های ساعت به دور معبد جوکانگ طواف می کنند و با چرخاندن چرخ های نماز و زمزمه مانتراها اعمال مذهبی خود را انجام می دهند. بارخور فراتر از یک مسیر زیارتی بازاری پر جنب وجوش است که در آن می توانید انواع صنایع دستی تبتی پوشاک سنتی جواهرات اشیاء مذهبی و سوغاتی های متنوع را پیدا کنید. عطر بخورهای مذهبی صدای چرخ های نماز زمزمه دعاها و چهره های متمرکز زائران فضایی روحانی و در عین حال پر از زندگی به این خیابان می بخشند. قدم زدن در بارخور فرصتی عالی برای مشاهده سبک زندگی مردم محلی عکاسی و غرق شدن در فضای منحصربه فرد تبت است. این خیابان نمادی از پیوند عمیق مذهب و زندگی روزمره در فرهنگ تبتی است و یکی از به یادماندنی ترین بخش های سفر به لهاسا خواهد بود.

صومعه درپونگ یکی از سه صومعه بزرگ ژلوگپا در لهاسا و یکی از بزرگترین صومعه های بودایی در جهان است. این صومعه در سال ۱۴۱۶ توسط جامچن چوجی یکی از مریدان تسونگ خاپا (بنیان گذار مکتب ژلوگپا) تأسیس شد و در اوج خود میزبان بیش از ده هزار راهب بود. درپونگ در دامنه های کوه گامپو اوتسه در فاصله حدود ۸ کیلومتری غرب لهاسا واقع شده است. این صومعه شامل چندین دانشکده (دراستاتسانگ) سالن های تجمع بزرگ اقامتگاه های راهبان و معابد متعدد است. معماری پلکانی و گسترده آن در دامنه کوه منظره ای چشمگیر ایجاد می کند. در گذشته درپونگ نقش مهمی در آموزش راهبان و حفظ متون مقدس بودایی ایفا می کرد. بازدید از درپونگ فرصتی برای مشاهده عظمت صومعه های تاریخی تبت آشنایی با زندگی راهبان و تماشای مناظره های فلسفی راهبان (که معمولاً در حیاط صومعه برگزار می شود) است. این صومعه گنجینه ای از هنر بودایی شامل نقاشی های دیواری مجسمه ها و تانگکاها (نقاشی های مذهبی بر روی پارچه) نیز می باشد که ارزش فرهنگی و تاریخی آن را دوچندان می کند.

دریاچه نامتسو یکی از چهار دریاچه مقدس تبت و دومین دریاچه آب شور بزرگ چین است. این دریاچه در ارتفاع حدود ۴۷۱۸ متری از سطح دریا واقع شده و یکی از مرتفع ترین دریاچه های بزرگ آب شور در جهان محسوب می شود. نامتسو در زبان تبتی به معنای «دریاچه آسمانی» است و زیبایی خیره کننده آن با آب های فیروزه ای و کوه های پوشیده از برف در پس زمینه این نام را توجیه می کند. این دریاچه در حدود ۲۴۰ کیلومتری شمال غرب لهاسا قرار دارد و دسترسی به آن نیازمند سفری نسبتاً طولانی است. اطراف نامتسو در فصل های گرم تر محل چراگاه عشایر تبتی است و در جزایر کوچک آن صومعه های بودایی قرار دارند که در گذشته محل خلوت نشینی راهبان بوده اند. بازدید از نامتسو فرصتی برای تجربه آرامش عمیق تماشای آسمان پرستاره در شب (به دلیل عدم آلودگی نوری) و لذت بردن از مناظر طبیعی بکر و دست نخورده تبت است. ارتفاع زیاد این منطقه نیازمند سازگاری کامل با شرایط ارتفاعی است.

کمپ اصلی اورست در سمت تبت (EBC) یکی از مقاصد نمادین برای علاقه مندان به کوهنوردی و ماجراجویی است. این کمپ در ارتفاع حدود ۵۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و نزدیک ترین نقطه ای است که گردشگران بدون نیاز به صعود جدی می توانند به قله اورست بلندترین کوه جهان از نمای نزدیک نگاه کنند. دسترسی به EBC از لهاسا معمولاً چند روز طول می کشد و شامل عبور از مناظر طبیعی متنوع و دیدنی هایی مانند شهر شیگاتسه و صومعه رونگبوک (مرتفع ترین صومعه جهان) است. اقامت در کمپ اصلی اورست حتی برای یک شب تجربه ای فراموش نشدنی است هرچند شرایط اقامتی ساده و ارتفاع بالا می تواند چالش برانگیز باشد. بازدیدکنندگان می توانند از طریق تپه ای کوچک در نزدیکی کمپ منظره ای پانوراما از قله اورست و رشته کوه های اطراف را تماشا کنند. این مکان نه تنها برای کوهنوردان بلکه برای هر کسی که مجذوب عظمت طبیعت و بلندترین نقطه زمین است مقصدی الهام بخش و به یادماندنی خواهد بود.

دریاچه یامدوک یوتسو یکی دیگر از دریاچه های مقدس تبت و یکی از زیباترین آن هاست. این دریاچه در ارتفاع حدود ۴۴۴۱ متری از سطح دریا و در فاصله حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب غرب لهاسا واقع شده است. یامدوک یوتسو به دلیل شکل منحصر به فرد خود که شبیه حرف Y انگلیسی یا یک عقرب است و همچنین رنگ های فیروزه ای و آبی درخشان آب آن که بسته به نور خورشید تغییر می کند شهرت دارد. این دریاچه توسط کوه های بلند احاطه شده و مناظر اطراف آن بسیار خیره کننده است. در امتداد جاده ای که به سمت شیگاتسه می رود نقاط دیدنی متعددی برای توقف و عکاسی از یامدوک یوتسو وجود دارد. بر روی یکی از جزایر دریاچه صومعه سامدینگ قرار دارد که تنها صومعه تبتی است که رئیس آن یک زن (دورجه فامو) است. یامدوک یوتسو نه تنها از نظر زیبایی طبیعی اهمیت دارد بلکه در فرهنگ تبتی نیز جایگاه ویژه ای دارد و اعتقاد بر این است که بخشی از روح تبت است. بازدید از این دریاچه تجربه ای بصری فوق العاده و فرصتی برای تأمل در طبیعت آرامش بخش تبت است.

شهر شیگاتسه دومین شهر بزرگ تبت در فاصله حدود ۲۷۰ کیلومتری غرب لهاسا واقع شده و مرکز فرهنگی و اقتصادی منطقه تسانگ است. این شهر در مسیر اصلی سفر زمینی بین لهاسا و مرز نپال قرار دارد و مقصدی مهم در هر برنامه سفر به تبت محسوب می شود. شیگاتسه دارای تاریخچه ای غنی است و برای قرن ها مرکز قدرت پانشن لاما دومین شخصیت مهم مذهبی در بودیسم تبتی پس از دالایی لاما بوده است. این شهر ترکیبی از بخش های سنتی و مدرن است و بازدید از آن فرصتی برای مشاهده تفاوت های منطقه ای در تبت و آشنایی با زندگی مردم در خارج از پایتخت است. شیگاتسه نقطه شروع خوبی برای بازدید از دیدنی های اطراف مانند صومعه تاشیلونپو و همچنین ادامه سفر به سمت گیانتسه یا کمپ اصلی اورست است. امکانات رفاهی در شیگاتسه نسبت به لهاسا کمتر است اما برای اقامت و استراحت در طول سفر کافی است.

صومعه تاشیلونپو مهم ترین جاذبه شهر شیگاتسه و یکی از چهار صومعه بزرگ مکتب ژلوگپا در تبت است. این صومعه در سال ۱۴۴۷ توسط گدن دروپ اولین دالایی لاما تأسیس شد و بعدها به مقر اصلی پانشن لاما تبدیل شد. تاشیلونپو مجموعه ای وسیع از معابد سالن های تجمع اقامتگاه های راهبان و مقبره های عظیم پانشن لاماها را در خود جای داده است. یکی از برجسته ترین سازه های آن تندیس غول پیکر بودای آینده (مایتریا) است که با ارتفاع بیش از ۲۶ متر بزرگترین تندیس برنجی نشسته بودا در جهان محسوب می شود. معماری صومعه با سقف های طلایی و دیوارهای سفید و قرمز بسیار چشمگیر است. تاشیلونپو در گذشته میزبان هزاران راهب بود و نقش مهمی در حیات مذهبی و سیاسی تبت ایفا می کرد. بازدید از این صومعه فرصتی برای درک اهمیت پانشن لاما در سلسله مراتب مذهبی تبت تماشای آثار هنری نفیس و تجربه فضای معنوی یکی از مهم ترین مراکز بودایی در منطقه است.

شهر گیانتسه شهری تاریخی و زیبا در مسیر بین لهاسا و شیگاتسه است که به دلیل قلعه باشکوه و صومعه پلکور چوده شهرت دارد. قلعه گیانتسه (Gyantse Dzong) بر روی تپه ای مشرف به شهر قرار گرفته و نمادی از مقاومت مردم تبت در برابر تهاجمات خارجی در طول تاریخ به ویژه حمله بریتانیا در سال ۱۹۰۴ است. صعود به قلعه پاداش شما را با منظره ای پانوراما از شهر دره اطراف و مزارع سرسبز خواهد داد. صومعه پلکور چوده (Palcho Monastery) که در پای قلعه قرار دارد به دلیل کوبوم (Kumbum) شهرت دارد؛ کوبوم سازه ای چندطبقه به شکل ماندالا است که شامل ۱۰۸ نمازخانه کوچک با نقاشی های دیواری و مجسمه های بودایی است. این صومعه نمونه ای بی نظیر از معماری و هنر بودایی تبتی است و فرقه های مختلف بودایی در آن در کنار هم فعالیت می کرده اند. گیانتسه شهری آرام تر از لهاسا و شیگاتسه است و بازدید از آن فرصتی برای تجربه فضایی سنتی تر و مشاهده یکی از زیباترین قلعه های تاریخی تبت فراهم می کند.

چگونه می توان به تبت سفر کرد؟

سفر به تبت نیازمند اخذ مجوز ویژه ای به نام Tibet Travel Permit از مقامات چین است. گردشگران خارجی نمی توانند به صورت انفرادی سفر کنند و باید از طریق آژانس های مسافرتی مجاز که تورهای گروهی یا انفرادی با راهنمای تبتی برگزار می کنند اقدام نمایند.

بهترین زمان برای سفر به تبت چه فصلی است؟

بهترین زمان برای سفر به تبت معمولاً از اواخر بهار (می) تا اوایل پاییز (اکتبر) است. در این فصول هوا معتدل تر و آسمان صاف تر است که برای بازدید از مناظر طبیعی و عکاسی ایده آل است. زمستان ها بسیار سرد و برخی مسیرها مسدود می شوند.

بیماری ارتفاع در تبت چیست و چگونه از آن پیشگیری کنیم؟

بیماری ارتفاع به دلیل کمبود اکسیژن در ارتفاعات بالا رخ می دهد. علائم شامل سردرد تهوع و خستگی است. برای پیشگیری سفر را با شهرهای کم ارتفاع تر شروع کنید به تدریج ارتفاع بگیرید آب زیاد بنوشید از فعالیت سنگین بپرهیزید و در صورت لزوم از داروهای پیشگیری مانند دیاموکس استفاده کنید.

آیا سفر به تبت نیازمند تور یا راهنما است؟

بله طبق قوانین فعلی چین تمام گردشگران خارجی برای سفر به تبت ملزم به همراهی با یک تور و راهنمای محلی مجاز هستند. سفر انفرادی برای خارجی ها مجاز نیست و تمامی برنامه ریزی ها باید از طریق آژانس های معتبر انجام شود.

چه مدت زمان برای دیدن دیدنی های اصلی تبت لازم است؟

برای بازدید از دیدنی های اصلی لهاسا و شهرهای نزدیک مانند شیگاتسه و گیانتسه حداقل ۷ تا ۱۰ روز زمان نیاز است. اگر قصد بازدید از مناطق دورتر مانند کمپ اصلی اورست یا دریاچه نامتسو را دارید برنامه سفر شما باید حداقل ۱۰ تا ۱۴ روز یا بیشتر باشد.