ورزشگاه ومبلی لندن
ورزشگاه ومبلی لندن، نمادی باشکوه از تاریخ ورزش و سرگرمی، در شمال غرب پایتخت انگلستان جای گرفته است. این استادیوم مدرن و چند منظوره، با ظرفیت ۹۰,۰۰۰ نفر، نه تنها میزبان دیدارهای تیم ملی فوتبال انگلیس است، بلکه صحنه برگزاری بسیاری از رویدادهای بزرگ بین المللی، از جمله فینال های معتبر فوتبال اروپا و کنسرت های بزرگ هنرمندان مطرح جهان است.
ورزشگاه ومبلی، که با نام «خانه فوتبال» نیز شناخته می شود، از اهمیت تاریخی و فرهنگی بسیاری برخوردار است. این مکان ورزشی، که جایگزین استادیوم قدیمی و نمادین ومبلی شده، به عنوان یکی از مهم ترین و پیشرفته ترین سازه های ورزشی جهان، همواره در کانون توجه علاقه مندان به ورزش و هنر قرار داشته است. معماری منحصر به فرد و امکانات پیشرفته آن، ومبلی جدید را به یکی از شاخص ترین جاذبه های لندن و میراثی بی نظیر برای نسل های آینده تبدیل کرده است. در ادامه به بررسی جامع و دقیق این استادیوم افسانه ای، از تاریخچه تا رویدادهای برجسته و ویژگی های معماری آن خواهیم پرداخت.
ورزشگاه ومبلی قدیمی: تاریخچه و میراث
تاریخچه ورزشگاه ومبلی با افتتاح استادیوم قدیمی در سال ۱۹۲۳ آغاز شد. این سازه که در ابتدا با نام رسمی «ورزشگاه امپراتوری» شناخته می شد، به مناسبت نمایشگاه امپراتوری بریتانیا ساخته شد. معماری برجسته آن شامل دو برج دوقلوی نمادین بود که به سرعت به نشانه ای از این استادیوم بدل گشتند. ومبلی قدیمی بیش از ۷۵ سال، به عنوان قلب تپنده فوتبال انگلستان و یکی از معتبرترین مکان های ورزشی جهان، میزبان رویدادهای بی شماری بود.
تأسیس و سال های اولیه
اولین رویداد مهمی که در ومبلی قدیمی برگزار شد، فینال جام حذفی فوتبال انگلستان در ۲۸ آوریل ۱۹۲۳، بین تیم های بولتون واندررز و وستهام یونایتد بود. این رویداد، که به «فینال اسب سفید» شهرت یافت، به دلیل حضور جمعیت بی نظیر و فراتر از ظرفیت ورزشگاه در خاطره ها ماندگار شد. تخمین زده می شود که بین ۱۲۷,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ نفر برای تماشای این مسابقه در استادیوم حضور یافتند که رقم دوم شامل کسانی بود که حتی از کنار زمین یا تراس های غیررسمی بازی را تماشا می کردند. این رویداد نشان داد که ومبلی از همان ابتدا قرار بود فراتر از یک مکان ورزشی صرف باشد و به محلی برای گردهمایی های بزرگ تبدیل شود.
رویدادهای تاریخی مهم
ورزشگاه ومبلی قدیمی، صحنه برخی از به یادماندنی ترین لحظات تاریخ ورزش جهان بود. از جمله مهم ترین این رویدادها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بازی های المپیک تابستانی ۱۹۴۸: پس از جنگ جهانی دوم، لندن و ومبلی میزبان بازی های المپیک تابستانی بودند. ومبلی به عنوان استادیوم اصلی، میزبان مراسم افتتاحیه و اختتامیه و همچنین رویدادهای مهم ورزشی از جمله دو و میدانی و فوتبال بود.
- فینال جام جهانی فوتبال ۱۹۶۶: این رویداد، که نقطه اوج تاریخ فوتبال انگلستان محسوب می شود، شاهد پیروزی تیم ملی این کشور در مقابل آلمان غربی بود. گل جنجالی جف هرست و صحنه های پرشور پس از آن، برای همیشه در تاریخ ومبلی ثبت شد.
- فینال جام ملت های اروپا ۱۹۹۶: ومبلی میزبان فینال این رقابت ها بود که در آن آلمان با شکست جمهوری چک به قهرمانی رسید.
- فینال های متعدد جام حذفی انگلستان: از زمان افتتاح، ومبلی به طور سنتی میزبان فینال این قدیمی ترین رقابت باشگاهی فوتبال در جهان بود.
- فینال های لیگ قهرمانان اروپا: ومبلی قدیمی چهار بار میزبان فینال این تورنمنت معتبر باشگاهی اروپا بود:
- ۱۹۶۳ (آث میلان ۱ – ۰ بنفیکا)
- ۱۹۷۱ (آژاکس ۲ – ۰ پاناتینایکوس)
- ۱۹۷۸ (لیورپول ۱ – ۰ کلوب بروژ)
- ۱۹۹۲ (بارسلونا ۱ – ۰ سمپدوریا)
ومبلی قدیمی نه تنها میزبان فوتبال بود، بلکه رویدادهای مهم دیگری نظیر فینال های راگبی لیگ، مسابقات بوکس و کنسرت های موسیقی بی شماری را نیز تجربه کرد. هنرمندانی چون مایکل جکسون، کوئین، و لد زپلین در این استادیوم اجراهای تاریخی داشته اند.
پس از دهه ها خدمت رسانی و میزبانی از میلیون ها تماشاگر، ومبلی قدیمی در سال ۲۰۰۰ برای ساخت استادیوم جدید تخریب شد و این فرآیند تا سال ۲۰۰۳ به طول انجامید. تخریب آن، نماد پایان یک دوران در تاریخ ورزش بریتانیا بود.
ورزشگاه ومبلی جدید: نماد مدرنیته
پس از سال ها برنامه ریزی، بحث و ساخت و ساز، ورزشگاه ومبلی جدید در سال ۲۰۰۷ به روی عموم گشوده شد. این استادیوم، نمادی از پیشرفت معماری و مهندسی مدرن، با هدف حفظ میراث ومبلی قدیمی و همزمان ارائه امکاناتی در سطح جهانی طراحی شد.
روند ساخت و هزینه ها
پروژه ساخت ومبلی جدید که از سال ۲۰۰۲ آغاز شد، با چالش ها و تأخیرهای متعددی روبرو شد. این تأخیرها عمدتاً به پیچیدگی های فنی پروژه و مسائل مدیریتی بازمی گشت. در نهایت، با صرف هزینه ای معادل ۷۵۷ میلیون پوند (که در زمان افتتاح حدود ۱.۱ میلیارد دلار آمریکا بود)، این استادیوم به بهره برداری رسید. این رقم، ومبلی را به یکی از پرهزینه ترین استادیوم های ساخته شده در جهان تبدیل کرد.
معماری و ویژگی های برجسته
یکی از برجسته ترین ویژگی های معماری ورزشگاه ومبلی لندن، طاق نمادین آن است که در ارتفاع ۱۳۳ متری از سطح زمین قرار دارد. این طاق با دهانه ۳۱۵ متری، بلندترین تک دهانه سازه سقف در جهان است و نه تنها به عنوان یک عنصر زیبایی شناختی عمل می کند، بلکه وزن سقف قابل جمع شوندگی ومبلی را نیز تحمل می نماید. این سقف، امکان پوشش بخش عمده ای از تماشاگران را در شرایط آب و هوایی نامناسب فراهم می آورد.
ظرفیت ورزشگاه ومبلی جدید ۹۰,۰۰۰ نفر است که آن را به دومین استادیوم بزرگ اروپا (پس از نیوکمپ بارسلونا) و بزرگترین استادیوم سرپوشیده در جهان از نظر تعداد صندلی، مجهز به سقف متحرک، تبدیل کرده است. این استادیوم همچنین دارای امکانات مدرنی از جمله ۷۰۵ دستشویی، ۲,۶۱۸ توالت و ۳۵ رستوران و بار است که تجربه بازدیدکنندگان را بهبود می بخشد. طراحی چندمنظوره ومبلی به آن اجازه می دهد تا به سرعت برای میزبانی انواع رویدادها، از مسابقات فوتبال تا کنسرت های موسیقی و رویدادهای بزرگ دیگر، تغییر پیکربندی دهد.
ورزشگاه ومبلی جدید، با طاق نمادین خود که از مایل ها دورتر قابل مشاهده است، نه تنها یک اثر مهندسی برجسته بلکه نمادی از جاه طلبی و آینده نگری معماری مدرن بریتانیا محسوب می شود.
افتتاحیه و اولین رویدادها
ورزشگاه ومبلی جدید در سال ۲۰۰۷ رسماً افتتاح شد. اولین مسابقه رسمی که در آن برگزار شد، فینال جام حذفی ۲۰۰۷ بین چلسی و منچستریونایتد بود که با پیروزی چلسی به پایان رسید. اولین کنسرت در ومبلی جدید نیز توسط جرج مایکل در ۹ ژوئن ۲۰۰۷ برگزار شد. این افتتاحیه، فصلی جدید را در تاریخ این مکان ورزشی نمادین رقم زد.
ومبلی، خانه فوتبال انگلستان
از زمان تأسیس، ورزشگاه ومبلی لندن جایگاه ویژه ای در قلب فوتبال انگلستان داشته است. این استادیوم نه تنها خانه تیم ملی فوتبال انگلستان است، بلکه میزبان مهم ترین رویدادهای باشگاهی و بین المللی در تقویم فوتبال جهان است.
میزبانی بازی های تیم ملی فوتبال انگلیس
همانند ومبلی قدیمی، استادیوم جدید نیز به عنوان زمین خانگی تیم ملی فوتبال انگلستان عمل می کند. تمامی بازی های خانگی تیم ملی، اعم از دوستانه، مقدماتی جام جهانی و جام ملت های اروپا، در این استادیوم برگزار می شود. حضور در ومبلی، برای هر فوتبالیستی که لباس تیم ملی را بر تن می کند، افتخاری بزرگ محسوب می شود و جو پرشور هواداران، تجربه ای بی نظیر را رقم می زند.
فینال های جام حذفی فوتبال انگلستان
سنت دیرینه برگزاری فینال جام حذفی فوتبال انگلستان، قدیمی ترین مسابقات باشگاهی در جهان، در ومبلی ادامه یافته است. از فصل ۲۰۰۷-۲۰۰۸ به بعد، تمامی فینال های جام حذفی در ومبلی جدید برگزار شده اند. این رقابت ها همواره با شور و هیجان فراوان، حضور گسترده هواداران و لحظات به یادماندنی همراه بوده و ومبلی نقش محوری در این جشن سالانه فوتبال ایفا می کند.
رویدادهای مهم بین المللی فوتبال در ومبلی جدید
ورزشگاه ومبلی جدید علاوه بر میزبانی بازی های داخلی، صحنه رویدادهای مهم بین المللی فوتبال نیز بوده است:
- فینال های لیگ قهرمانان اروپا: ومبلی جدید سه بار میزبان فینال لیگ قهرمانان اروپا بوده است:
- ۲۰۱۱: بارسلونا ۳ – ۱ منچستریونایتد
- ۲۰۱۳: بایرن مونیخ ۲ – ۱ دورتموند (یک فینال کاملاً آلمانی)
- ۲۰۲۴: رئال مادرید ۲ – ۰ دورتموند
- جام ملت های اروپا ۲۰۲۰: با وجود محدودیت های ناشی از دنیاگیری کووید-۱۹، ومبلی میزبان چندین مسابقه از جمله نیمه نهایی و فینال این تورنمنت بود. فینال بین ایتالیا و انگلیس برگزار شد که ایتالیا با پیروزی در ضربات پنالتی به قهرمانی رسید.
- فینال جام ملت های اروپای زنان ۲۰۲۲: ومبلی میزبان فینال تاریخی این رقابت ها بود که در آن تیم ملی زنان انگلیس (لئوِنِس ها) برای اولین بار به قهرمانی اروپا دست یافت. این رویداد رکورد تماشاگران برای یک مسابقه فوتبال زنان در اروپا را شکست.
- فینالیسیما ۲۰۲۲: این مسابقه بین قهرمان اروپا (ایتالیا) و قهرمان کوپا آمریکا (آرژانتین) در ومبلی برگزار شد که آرژانتین به پیروزی رسید.
- میزبانی آتی: ومبلی یکی از ورزشگاه های اصلی برای میزبانی مشترک جام ملت های اروپا ۲۰۲۸ بین انگلستان، اسکاتلند، ولز، ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند خواهد بود که نشان از جایگاه بین المللی و توانایی این استادیوم دارد.
فراتر از فوتبال: ومبلی، صحنه رویدادهای بزرگ
با وجود اینکه ومبلی به عنوان خانه فوتبال انگلستان شناخته می شود، طراحی چندمنظوره آن باعث شده است تا این استادیوم به یکی از مهم ترین مراکز برگزاری رویدادهای بزرگ غیر فوتبالی، به ویژه کنسرت های موسیقی، تبدیل شود. این انعطاف پذیری، نقش ومبلی را در فرهنگ سرگرمی و رویدادهای عمومی لندن پررنگ تر کرده است.
کنسرت های مشهور و هنرمندان برجسته
ورزشگاه ومبلی لندن، با ظرفیت عظیم و امکانات صوتی و تصویری پیشرفته، به مقصدی محبوب برای بزرگترین هنرمندان و گروه های موسیقی جهان تبدیل شده است. میزبانی از کنسرت های مقیاس بزرگ، بخش قابل توجهی از درآمد و شهرت این استادیوم را تشکیل می دهد. از جمله هنرمندانی که در ومبلی اجرا داشته اند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جورج مایکل: اولین هنرمندی بود که در ومبلی جدید اجرا داشت (۹ ژوئن ۲۰۰۷).
- ادل: کنسرت های او در سال ۲۰۱۷، به دلیل حضور بی سابقه ۹۸,۰۰۰ نفر، رکورد بیشترین تماشاگر برای یک رویداد موسیقی در بریتانیا را در ومبلی شکست.
- اد شیران: با اجراهای خیره کننده خود، رکوردهای فروش بلیت را در ومبلی جابجا کرده است.
- متالیکا، یوتو، کلدپلی، بیانسه، بی تی اس، تیلور سوییفت: این هنرمندان و گروه های مشهور جهانی، با اجراهای خود، شب های فراموش نشدنی را در ومبلی رقم زده اند. کنسرت های تیلور سوییفت در سال ۲۰۱۸ با حضور بیش از ۱۴۳,۰۰۰ نفر در دو شب، از جمله رویدادهای رکوردشکن ومبلی بودند.
- سایر هنرمندان بزرگ: بون جووی، میوز، رولینگ استونز، اوزیس، تیک دت، ای سی/دی سی، وان دایرکشن، کیلرز، گرین دی، فو فایترز و امینم نیز در این استادیوم اجرا داشته اند.
این کنسرت ها نه تنها برای طرفداران موسیقی جذابیت دارند، بلکه از نظر اقتصادی نیز برای لندن اهمیت زیادی دارند و هزاران نفر را برای بازدید و لذت بردن از این رویدادها جذب می کنند.
سایر رویدادهای ورزشی
علاوه بر فوتبال و کنسرت، ومبلی میزبان طیف وسیعی از رویدادهای ورزشی دیگر نیز بوده است:
- مسابقات راگبی: ومبلی به طور منظم میزبان مسابقات راگبی لیگ، از جمله فینال های جام چالش و همچنین مسابقات بین المللی راگبی یونیون بوده است.
- بوکس: مسابقات بوکس مهم و با حضور مشاهیر این رشته، از جمله مسابقات قهرمانی جهان، در ومبلی برگزار شده و هزاران نفر را به خود جلب کرده است.
- فوتبال آمریکایی (NFL International Series): از سال ۲۰۰۷، ومبلی به عنوان یکی از مقاصد اصلی برای میزبانی بازی های فصل عادی لیگ ملی فوتبال (NFL) آمریکا در خارج از ایالات متحده انتخاب شده است. این بازی ها طرفداران زیادی در بریتانیا دارند.
- المپیک ۲۰۱۲: در طول بازی های المپیک تابستانی ۲۰۱۲ لندن، ومبلی به عنوان یکی از مکان های اصلی برگزاری مسابقات فوتبال مردان و زنان استفاده شد و میزبان چندین بازی مهم از جمله فینال فوتبال مردان بود.
حقایق جالب و دانستنی ها
ورزشگاه ومبلی لندن پر از حقایق جالب و دانستنی هایی است که فراتر از شهرت آن به عنوان یک مکان ورزشی است:
- رکورد جمعیت: همانطور که اشاره شد، فینال جام حذفی ۱۹۲۳ در ومبلی قدیمی با حضور غیررسمی بیش از ۲۴۰,۰۰۰ تا ۳۰۰,۰۰۰ نفر، رکورد بی نظیری را از خود بر جای گذاشت. در ومبلی جدید، رکورد بیشترین جمعیت برای یک رویداد ورزشی مربوط به فینال جام حذفی ۲۰۱۲ (چلسي و ليورپول) با حضور ۸۹,۱۸۸ نفر است.
- هزینه و زمان ساخت: پروژه ساخت ومبلی جدید، با هزینه ای حدود ۷۵۷ میلیون پوند، یکی از گران ترین استادیوم های جهان است. ساخت آن نزدیک به ۵ سال به طول انجامید و با چالش های مهندسی و مالی زیادی همراه بود.
- معماری پایدار: ومبلی جدید با تمرکز بر پایداری زیست محیطی طراحی شده است. سیستم جمع آوری آب باران برای آبیاری زمین و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر، از جمله ویژگی های سبز آن است.
- طاق ومبلی: این طاق که ۴۰۰ تن وزن دارد، از فولاد ساخته شده و به گونه ای طراحی شده که بتواند در برابر بادهای شدید و لرزش های احتمالی مقاومت کند. نورپردازی این طاق، به آن جلوه ای خاص در شب می بخشد.
- اهمیت اقتصادی و فرهنگی: ومبلی نه تنها یک نماد ورزشی است، بلکه نقش مهمی در اقتصاد محلی منطقه ومبلی و همچنین کل لندن ایفا می کند. این استادیوم سالانه میلیون ها گردشگر را جذب کرده و فرصت های شغلی بسیاری را ایجاد می کند.
- پل المپیک: پلی پیاده رو که ومبلی را به ایستگاه های مترو متصل می کند، در زمان برگزاری بازی های المپیک ۲۰۱۲ لندن به دلیل نقشش در هدایت جمعیت، به پل المپیک شهرت یافت.
طاق نمادین ومبلی، که ارتفاع آن چهار برابر ستون سنگی استون هنج است، قابلیت دید از فواصل دور را فراهم کرده و به سرعت به نمادی شناخته شده از لندن مدرن تبدیل شده است.
بازدید از ورزشگاه ومبلی
ورزشگاه ومبلی لندن نه تنها یک مکان برای تماشای رویدادها است، بلکه خود به یک جاذبه گردشگری تبدیل شده است. این استادیوم در منطقه ومبلی در شمال غربی لندن قرار دارد و دسترسی به آن بسیار آسان است.
راه های دسترسی: بهترین راه برای رسیدن به ومبلی از طریق سیستم مترو لندن است. سه ایستگاه مترو در نزدیکی استادیوم قرار دارند: ایستگاه «ومبلی پارک» (خطوط جوبیلی و متروپولیتن)، ایستگاه «ومبلی سنترال» (خطوط بیکرلو و اورگراند) و ایستگاه «وست ومبلی» (خط اورگراند). همچنین خطوط اتوبوس متعددی نیز به این منطقه سرویس می دهند.
تور استادیوم ومبلی: برای علاقه مندان، تورهای رسمی استادیوم ومبلی (Wembley Stadium Tour) برگزار می شود. این تورها به بازدیدکنندگان اجازه می دهند تا از رختکن های تیم، تونل بازیکنان، اتاق مطبوعات، و چمن معروف ومبلی دیدن کنند. این تورها فرصتی بی نظیر برای لمس تاریخ و عظمت این مکان فراهم می کنند و تجربه ای فراموش نشدنی را برای هر بازدیدکننده به ارمغان می آورند. در طول تور، راهنمایان اطلاعات جذاب و داستان های پشت پرده رویدادهای مهم ومبلی را با بازدیدکنندگان به اشتراک می گذارند.
نتیجه گیری
ورزشگاه ومبلی لندن، بیش از یک استادیوم ورزشی، نمادی از دستاورد، تاریخ و فرهنگ بریتانیا است. از نخستین روزهای ومبلی قدیمی که صحنه «فینال اسب سفید» و قهرمانی انگلیس در جام جهانی ۱۹۶۶ بود، تا شکوه معماری و فناوری ومبلی جدید که میزبان فینال های لیگ قهرمانان اروپا و کنسرت های رکوردشکن جهانی است، این مکان همواره در کانون توجهات قرار داشته است.
نقش محوری ومبلی در فوتبال انگلستان به عنوان خانه تیم ملی، و همچنین توانایی آن در میزبانی رویدادهای بین المللی و کنسرت های بزرگ، جایگاه آن را به عنوان یکی از مهم ترین استادیوم های چندمنظوره جهان تثبیت کرده است. ومبلی نه تنها به عنوان یک مرکز ورزشی و سرگرمی، بلکه به عنوان یک جاذبه گردشگری برجسته، سالانه پذیرای میلیون ها بازدیدکننده از سراسر جهان است. این استادیوم، با حفظ میراث گذشته و همزمان نگاه به آینده، همچنان به الهام بخش بودن و ثبت لحظات تاریخی برای نسل های آتی ادامه خواهد داد.