ماده شوینده (Detergent) و پاککننده، به موادی گفته میشود که میتوانند ذرههای چربی و آلودگی را از روی اجسام و انواع سطوح پاک کنند.
اولین مادهای که با عنوان شوینده به بازار عرضه شد، صابون بود که از آن زمان صدها سال میگذرد.
امروزه، با ارتقاء دانش بشر و پیشرفت تکنولوژی، از قدرت پاککنندگی بالایی برخوردار هستند. همچنین، با توجه به تفاوت ساختار آلودگیها و متنوع بودن آنها، در محیطهای گوناگون، باید از شویندههای تخصصی استفاده کرد.
تمیز کردن سطوح بدون مواد شوینده، نتیجه مطلوبی را حاصل نمینماید. در زیر خلاصهای از ترکیبات شیمیایی آنها بیان شده است.
راه اندازی خط تولید مواد شوینده
در صورتی که قصد راه اندازی خط تولید مواد شوینده دارید این مقاله می تواند کمک زیادی در رابطه با آشنایی با ترکیبات مواد شوینده به شما کند. در صورتی که قصد دارید اطلاعات دقیقی از راه اندازی خط تولید مواد شوینده در مشهد کسب نمایید می توانید به مقاله مرتبط به آن مراجعه کنید و ضمن مشاوره رایگان خط تولید شوینده خود را راه اندازی کنید.
ترکیبات شیمیایی استفاده شده در مواد شوینده
ماده شوینده، ترکیبی از سورفاکتانتها هستند که باعث از بین رفتن آلودگیها میشود. اکثر شویندهها حاوی 5 درصد سورفاکتانت فعال، آب و مواد نگهدارنده هستند. این ترکیبات باعث تمیزی بیشتر لباسها میشود.
سازندگان مواد شوینده، با تغییر غلظت مواد اولیه سعی در تولید محصولاتی قویتر و موثرتر برای از بین بردن لکهها و آلودگیها دارند.
در ادامه به معرفی چند ماده شوینده پرکاربرد در مواد شوینده میپردازیم، تا با مواد شیمیایی موجود در شویندهها بیشتر آشنا شوید.
ترکیبات شیمیایی صابون
در علم شیمی، صابون، نمک یک اسید چرب است. نمک سدیم یا پتاسیم، یک اسید چرب است که بعد از حل شدن در آب باعث افزایش خاصیت پاککنندگی و حذف آلودگی میشود.
از هیدرولیز قلیایی چربی با روغنهای طبیعی مانند روغن زیتون، نخل، نارگیل و پیه، صابون تولید میشود که این فرآیند به شرح زیر است:
ترکیبات شیمیایی شامپو
شامپو، یکی از پرمصرفترین مواد شوینده است که فرمول اصلی آن شامل آب، مواد اصلاح کننده سطحی و افزودنیها میباشد.
سایر ترکیبات با هدف اصلاح بو و رنگ شامپو، تقویت کفکنندگی و افزایش ویسکوزیته در شامپو به کار میروند. 70 درصد حجم شامپو را آب تشکیل میدهد و کیفیت این آب رابطهای مستقیم با کیفیت شامپو دارد.
شامپوها وظیفه شستشو و پاککنندگی موها را برعهده دارند. به همین دلیل، سورفاکتانتها به عنوان جزء اصلی در آنها استفاده میشود.
سورفاکتانتها دارای یک سر آبگریز و یک سر آبدوست هستند. سر آبگریز این ماده به چربیها و سر دیگر به مولکولهای آب میچسبند و باعث جدا شدن چربی از سطوح میشود.
دستهبندی سورفاکتانتها به شرح زیر است:
آنیونی
کاتیونی
آمفوتری
غیر یونی
ترکیبات شیمیایی پودر ماشین دستی و پودر ماشین لباسشویی
حفظ کیفیت پارچهها در هنگام شستشو از اهمیت بسزایی برخوردار است. از این جهت، در فرمول پودرهای لباسشویی از سورفاکتانتهایی استفاده میشود که آسیبی به بافت پارچه وارد نکند.
دی متیل دی استئاریل آمونیوم کلراید، یک سورفاکتانت کاتیونی است که دارای خاصیت آنتی استاتیک است.
سورفاکتانتهای آمفوتری در این شوینده شامل مشتقات پلی اکسی اتیلن، پلی اکسی پروپیلن و آلکانول آمیدها میشود.
پودرهای ماشین لباسشویی قدرت پاککنندگی بالاتری نسبت به پودر دستی دارند که علت آن وجود پربورات در این پودرها است.
برای خنثی کردن یونهای سختی آب مانند یون منیزیم و کلسیم از تری سدیم فسفات استفاده میشود. این ماده با جذب یونهای سختی، باعث ضعیف شدن پیوند بین آلودگی و پارچه میشوند و به لکهبری پودرها کمک میکند.
یکی از پرکاربردترین ترکیبات پودرها، تترا استیل اتیلن دی آمین است که باعث لکهبری و سفیدکنندگی لباسها در دماهای پایین میشود.
ترکیبات شیمیایی سفید کننده (وایتکس)
از وایتکس با هدف گندزدایی، رنگزدایی و بوزدایی در صنعت استفاده میکنند. این محلول سمی حاوی هیپوکلریت سدیم (Sodium hypochlorite) در آب است که حاصل واکنش سدیم هیدروکسید و گاز کلر است.
ترکیب شیمیایی رسوبزداها
این مواد شوینده برای تمیز کردن سطوح فلزی مورد استفاده قرار میگیرند. اسیدهای دی اسکلر از متداولترین رسوبزداها است که بر پایه اسید کلریدریک هستند.
ترکیب شیمیایی پاککنندههای سطوح
امروزه از شویندههای متنوعی با فرمولاسیونهای خاص برای تمیز کردن سطوح استفاده میشود. برای مثال، برای پاک کردن سطوح سرامیک و کاشیها از محلول اسیدی استفاده میشود.
جهت از بین بردن لکه از روی سنگهای مرمر، آهک و گرانیت از محلولهای قلیایی استفاده میشود؛ زیرا، این سنگها به اسید حساس هستند. ایزوپیل الکل، یکی از اجزاء پاککنندههای سطوح روغنی و چرب است.
چکیدهای از دلایل استفاده از مواد شیمیایی در مواد شوینده
یک سری از ترکیبات در بیشتر مواد شوینده مشترک است که هر کدام دارای عملکرد خاص خود هستند. این ترکیبات و عملکرد آنها به شرح زیر میباشد:
مواد ساینده (Abrasives) با هدف شستن و صیقلی کردن سطوح در مواد شوینده به کار میروند.
برخی از مواد افزودنی را با هدف تنظیم PH و پایداری سایر اجزاء در ترکیبات مواد شوینده به کار میبرند.
انواع سدیم فسفات مانند تری سدیم ارتو فسفات، مونو سدیم ارتو فسفات و یا تری پلی فسفات برای کاهش سختی آب مورد استفاده قرار میگیرد. در برخی از مناطق به دلیل محافظت از محیط زیست، ترکیبات کیلیت (chelating) را جایگزین مشتقات فسفات میکنند.
برای سفید کردن سطوح از عوامل اکسیدکننده استفاده میکنند. برای مثال در آمریکای شمالی از اکسید کنندهها بر پایه سدیم هیپوکلرید و در اروپا عوامل اکسی دکننده بر مبنا پری اکسایدها مورد استفاده قرار میگیرد.
اصلاح خواص فیزیکی مواد بر عهده فیلرها است. سدیم سولفات (borax) از مواد افزودنی شویندههای جامد است که به منظور جریان آزاد پودرها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، به منظور افزایش حلالیت شویندههای مایع از الکلها استفاده میکنند و باعث کاهش دمای نقطه ذوب میشود.
برای از بین بردن لکههای بیولوژیکی از آنزیمها استفاده میشود. برای ساخت آنزیمها از باکتریهای Bacillus licheniformis و یا Bacillus subtilis استفاده میشود.
به منظور ایجاد خاصیت نرمکنندگی و درخشانکنندگی، رنگها، عطرها و کفکنندگی از سایر افزودنیها استفاده میشود.
پاککنندههای شیشه حاوی آمونیاک به منظور تمیز کردن شیشه و محلول اسید کرومیک با هدف افزایش شفافیت شیشهها هستند.
جمع بندی
ما در این مقاله سعی کردیم توضیحات کاملی در رابطه با ترکیبات مواد شوینده به شما بدهیم. در صورتی که قصد دارید خط تولید مواد شوینده راه اندازی کنید می توانید به سایت فراز صنعت مراجعه کنید و ضمن مشاوره رایگان خط تولید خود را راه اندازی کنید.
جهت مشاوره رایگان با شماره های زیر می توانید تماس بگیرید:
مدیریت: ۰۹۱۵۶۰۰۰۰۸۷
مهندس فنی: ۰۹۱۵۹۱۵۲۰۱۰
پاسخگوی واتس آپ: ۰۹۱۵۶۶۶۴۴۳۹