بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست؟، عمده ترین مشکلی که بسیاری از آقایان دارند مهریه بالایی است که در زمان عقد نکاح برای همسر خود تعیین می کنند و این امر مشکلات بسیاری را در آینده به همراه خواهد داشت در نتیجه زوج به ناچار به دنبال راه حلی است، تا زمانی که زن مهریه خود را مطالبه می نماید بتواند از پرداخت مهریه فرار نماید.در قوانین کشور ما مهریه از جمله جزو دیونی است که شوهر می بایست به زن پرداخت نماید. در واقع مهریه زن بدهیست بر ذمه مرد که در هر صورت باید پرداخت گردد. به صورتی که حتی پس از فوت شوهر، زن می تواند مهریه خود را قبل از هر گونه تقسیم ارث مطالبه بنماید.
یکی از راههایی که مردان برای فرار از پرداخت مهریه انجام می دهند انتقال اموال منقول و غیر منقول به صورت صوری به اقوام و نزديكان است. معمولا هنگامی که اختلاف بين زوجین به وجود می آید یا بعد اینکه ابلاغيه از اجراییات اداره ثبت به زوج برای پرداخت مهریه ارسال میشود در این بازه زمانی ، بیشترین معاملات صوری برای فرار از پرداخت مهریه صورت میپذیرد.
معامله صوری معامله ای است که در آن به صورت واقعی معامله‌ای انجام نگرفته است و هیچ مبلغی به عنوان ثمن رد و بدل نشده و هیچ کدام از طرفین معامله ( خریدار و فروشنده) ایجاب و قبول و نیت انجام معامله را به مفهوم واقعی و حقوقی ندارد زیرا ارکان و شرایط يك معامله صحیح رعایت نگردیده است.
پیشنهاد و راه حل دیگر، طلاق تواقفي می باشد. مثلا زوج طبق توافق با زوجه يك وکالت بلاعزل در طلاق به زوجه ارائه نماید متقابلاً زوجه تمام مهریه و یا بخشی از آن را در مقابل طلاق به زوج ابراء نماید. در بسیاری از موارد اخذ مشاوره حقوقی پیش از هر گونه اقدام حقوقی به فرد کمک می‌کند تا آثار عمل خود را بسنجد.
راه قانونی ديگر كه در قانون مدني نيز به آن تصریح گردیده است فسخ نکاح ميباشد. به طور مثال اثبات بیماری برص یا جذام زوجه قبل از انجام نزديكي كه در صورت اثبات در محکمه از موارد فسخ میباشد که هیچ مهریه ای به زوجه تعلق نمی گیرد.
مورد دیگر برای عدم پرداخت یکجای مهریه طرح میباشد. اعسار یعنی زوج به دلیل عدم دسترسی به اموال خود یا نداشتن اموال قادر به پرداخت یکجای مهریه نیست و اثبات این موضوع با مرد است.
برخي از افراد جامعه براین باورند که با توجه به بخشنامه جديد قوه قضاييه در مورد عدم صدور حكم جلب براي مهريه عملا آقایان از پرداخت مهريه معاف شده اند، كه اين تصور کاملا اشتباه می باشد چرا كه مطابق قانون مدني مهريه جزء دیون زوج است و باید در هر صورت به زوجه پرداخت گردد و فرار از پرداخت مهریه امکانپذیر نمی باشد.
پیامد های حقوقی فرار از پرداخت مهریه
هرگاه زوج به صورت صوری و با داشتن سوءنیت نسبت به انتقال اقدام خود اقدام نماید این معامله در صورت اثبات از طرف زوجه در دادگاه قابل ابطال است. زبرا معمولا قضات ، با توجه به اظهارات طرفین معامله به نوع رابطه خویشاوندی آنان و نحوه پرداخت ثمن معامله و با توجه استعلام از مراجع ذی‌ربط وقوع جرم معامله به قصد فرار از دین احراز می نمایند.
همچنین مطابق ماده 21 قانون محکومیت های مالی ، چنانچه مدیون به هر نحوه و به هر وسیله ای مالی را به قصد فرار از پرداخت مهریه به دیگری منتقل نماید به نحوی که باقیمانده اموال برای پرداخت دین کافی نباشد موجب حبس تعزیری مدیون و یا جزای نقدی درجه شش یا جزای نقدی معادل نصف محکوم به و یا هر دو مجازات می شود.
در صورتی که شخصی که مال به او منتقل گردیده عالم به این موضوع باشد در حکم شریک جرم است و در صورت اثبات این موضوع عین آن مال و در صورت تلف یا انتقال مال ، مثل یا قیمت آن از اموال شخص ثالث انتقال گیرنده به عنوان جریمه اخذ و محکوم به از محل استیفاء میگردد.
راهای اثبات فرار از پرداخت مهریه
- زوجه میبایست اثبات نماید که زوج به قصد عدم تادیه مهریه و به قصد فرار از پرداخت مهریه معامله ای را با شخص ثالث به صورت صوری منعقد نموده است.
- آگاهی خریدار از قصد واقعی فروشنده (شوهر) مبنی بر انجام معامله به قصد فرار از پرداخت مهریه که در صورت اثبات آن در دادگاه خریدار شریک جرم محسوب می شود.
- در معامله ای که بین طرفین (خریدار و فروشنده) به صورت صوری انجام گرفته وجهی به عنوان ثمن رد و بدل نگردیده و سوءنیت طرفین معامله قابل احراز باشد.
- زوجه باید طلب خود (مهریه) را مشخص و مسلم نماید.
در چه صورت مرد می تواند مهریه ندهد؟
به گفته وکیل مهریه، طبق یک اصل کلی و مطابق قانون مدنی زوجه استحقاق دریافت مهریه را در همه شرایط به صورت تمام و کمال دارا می باشد. اما در قانون استثنائاتی به صورت حصری وجود دارد که در ذیل به آن می پردازیم :
مطابق ماده 1098 قانون مدنی : زمانی که عقد نکاح بین زوجین به دلایلی اعم از دائم و منقطع ، باطل باشد و بین آنها نزدیکی واقع نشده باشد، به زن مهریه تعلق نمی گیرد و اگر زن مهریه را دریافت گرده باشد مرد می تواند آن را استرداد نماید.
بنابراین اولین شرط عدم تعلق مهریه به زوجه باطل بودن عقد ازدواج و عدم وقوع نزدیکی بین زن و مرد است و اگر به علت عدم اطلاع از فساد نکاح نزدیکی صورت پذیرفته باشد در این صورن زن مستحق دریافت مهرالمثل می باشد.
حسب ماده 1088 قانون مدنی : در صورتی که یکی از زوجین فبل از اینکه مهریه تعیین شود و نزدیکی صورت بگیرد بمیرد به زن مهریه تعلق نمی گیرد ولی اگر در همین حالتی که مهریه تعیین نشده نزدیکی انجام شده باشد زن مستحق مهرالمثل می باشد.
به موجب ماده 1101 قانون مدنی ، هر گاه عقد ازدواج بین زوجین بهطبق ماده ۱۸ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی چنانچه ناتوانی مرد نزد قاضی دادگاه به اثبات برسد دیگر حبس نمیشود و اگر هم در حبس باشد آزاد میگردد. البته در صورت تشخیص قاضی ولی اگر مرد به دورغ ادعای اعسار و معسر بودن کند دادگاه علاوه بر اینکه حکم به پرداخت بدهی اش میدهد مجازات دیگری هم برایش در نظر میگیرد.
به هر حال مهریه یک موضوع قانونی و شرعی و حق زن است و دینی است که به عهده مرد میباشد و ناتوانی مرد در پرداختن مهریه دلیلی بر منتفی شدن و پرداخت نکردن آن نیست بلکه هر زمان توانایی آن را داشته باشد باید آن را بپردازد. اما مطابق با قانون مدنی در برخی از موارد هست که زن استحقاق دریافت مهریه را ندارد.
از جمله موارد عدم تعلق مهریه به زن طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی زمانی که عقد بین طرفین به دلایلی باطل بوده باشد و همین طور میان آنها رابطه زناشویی صورت نگرفته باشد.همچنین اگر زن فوت کند مرد از پرداخت مهریه معاف است به شرطی که رابطه زناشویی صورت نگرفته باشد در غیر این صورت مستحق مهرالمثل است.
مورد بعدی که در آن مهریه به زن تعلق نمیگیرد این است که طبق ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی زمانیکه نکاح بین طرفین به دلایلی فسخ شود و رابطه زناشویی هم بین آنها صورت نگرفته باشد زن مستحق دریافت نخواهد بود مگر در یک صورت و آن عَنَن بودن مرد و ناتوانی او از انجام رابطه زناشویی است در این صورت زن هر زمان بخواهد نکاح را فسخ کند و طلاق بگیرد مستحق نصف مهریه میشود.
شرایط تقسیط و تعدیل مهریه
از آن‌جایی که مهریه مالی است که به هنگام وقوع عقد از طرف مرد به زن تعلق میگیرد به همین دلیل مرد متعهد میشود که آن را پرداخت کند که این مال میتواند به صورت نقد باشد و یا سکه ، طلا و سایر اموال منقول و غیر منقول. اما شرایطی میش می‌آید که مرد توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد که ضمن دادخواست اعساری که مرد دارد و نظر دادگاه ، مهریه قسط بندی میشود تا طی اقساط معینی به زوجه پرداخت شود.
در قانون قدیم مهریه قابل تقسیط نبود اما در حال حاضر به نرخ روز بررسی و ارزیابی میشود یعنی وقتی که زوج بعد از اینکه دادخواست اعسار داد و شرایط پرداخت کردن مرد مشخص و تعیین شد و باز هم قادر به پرداخت نبود میتواند دادخواست تعدیل و تقسیط مهریه را دهد تا شرایط اقساط به نفع زوج باشد. اما گاهی و در بعضی مواقع زن مجبور خواهد بود در چنین شرایطی بار معسر بودن مرد را اثبات کند تا بتواند نداری و عدم توانایی مالی مرد را رد کند.
نحوه تقسیط مهریه به چه صورت است؟
قاضی دادگاه طبق میزان مهریه و شرایط مالی زوج و همچنین دفاعیات زوجه و نحوه اقساط و موارد پیش قسط مهریه را تعیین می‌کند چراکه برای هر شخصی میزان تقسیط به یک شکل نمی‌باشد و کاملا بسته به نظر قاضی دادگاه و شعبه رسیدگی کننده است.
اگر زمانی که قاضی دادگاه حکم به قسط بندی مهریه را صادر کرد زوج از پرداخت آن امتناع ورزید زوجه میتواند در دادگاه خانواده طرح شکایت کند، در این صورت مهریه از حالت اقساط به حالت حال در می‌آید یعنی دیگر امکان تقسیط وجود نخواهد داشت و مرد ملزم میشود به صورت یکجا مهریه را پرداخت کند. کانون وکلا دادگستری مؤسسه‌ای است مستقل و دارای شخصیت حقوقی که در مقر مرکز هر استان تشکیل میشود.
فرار از حکم جلب مهریه
حکم جلب اصولا در پرونده های حقوقی نسبت به پرونده های کیفری از دشواری بیشتری برخوردار است و اگر قصد گرفتن حکم جلب بعد از به اجرا گذاشتن مهریه را دارید باید صبر نمایید. اگر مردی مهریه همسر خود را پرداخت نکرد زن میتواند بنابر قانون مهریه خود را به اجرا گذارد و برای مطالبه آن حکم بازداشت مرد را از دادگاه درخواست کند زیرا عدم پرداخت مهریه پیگرد قانونی دارد.
بنابراین اگر مرد مهریه را پرداخت نکرد بازداشت می گردد تا دادخواست اعسار توسط قاضی دادگاه بررسی شود. جلسه دادگاه و درخواست تقسیط مهریه و معسر بودن مرد با حضور خود زوج و زوجه و شهود در دادگاه تشکیل میشود تا مقدار پرداختی مهریه توسط مرد مشخص شود. همچنین زوجه میتواند مالی را که مرد پنهان کرده و یا انتقال داده باشد به دادگاه اطلاع دهد.
