آزمایش ALT (آلانین آمینوترانسفراز) یکی از آزمایش های خون است که برای ارزیابی سلامت کبد انجام می شود. این آنزیم عمدتاً در کبد یافت می شود و وقتی کبد آسیب ببیند یا ملتهب شود سطح ALT در خون می تواند تغییر کند. در ادامه علل بالا و پایین بودن سطح ALT را توضیح می دهم:
آزمایش ALT به طور خاص برای اندازه گیری سطح آلانین آمینو ترانسفراز در خون انجام می شود. این آنزیم در بافت های مختلف بدن وجود دارد اما بیشترین مقدار آن در کبد است. این آنزیم مسئول کمک به تبدیل آلانین (یک اسید آمینه) به پیروات (یک مولکول مهم در متابولیسم انرژی) است. در شرایطی که سلول های کبدی آسیب می بینند ALT وارد جریان خون می شود و باعث افزایش سطح آن در آزمایش خون می گردد.
آزمایش ALT یکی از روش های اولیه برای ارزیابی سلامت کبد است. هنگامی که سطح ALT در خون بالا می رود ممکن است نشان دهنده آسیب به کبد باشد. به همین دلیل این آزمایش معمولاً در کنار آزمایش های دیگر کبدی مانند AST (آسپارتات آمینو ترانسفراز) و ALP (فسفاتاز قلیایی) برای تشخیص دقیق تر مشکلات کبدی استفاده می شود.
علت بالا بودن ALT
-
بیماری های کبدی:
-
هپاتیت (ویروسی الکلی یا خودایمنی)
-
سیروز کبدی
-
کبد چرب (الکلی یا غیرالکلی)
-
سرطان کبد یا متاستاز به کبد
-
-
مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می تواند به کبد آسیب زده و ALT را افزایش دهد.
-
داروها و سموم: برخی داروها (مثل استامینوفن در دوز بالا) یا مواد شیمیایی سمی برای کبد می توانند سطح ALT را بالا ببرند.
-
عفونت ها: عفونت های ویروسی مثل هپاتیت B یا C از شایع ترین علل هستند.
-
انسداد مجاری صفراوی: مثل سنگ صفرا یا تومورهایی که جریان صفرا را مختل کنند.
-
بیماری های متابولیک: مثل هموکروماتوز (تجمع آهن) یا بیماری ویلسون (تجمع مس).
-
آسیب عضلانی: در مواردی مثل ورزش شدید یا آسیب به عضلات ALT ممکن است به طور موقت بالا برود (هرچند AST در این موارد بیشتر درگیر است).
علت پایین بودن ALT
سطح پایین ALT به ندرت نگران کننده است زیرا معمولاً نشان دهنده مشکلی نیست. با این حال برخی دلایل احتمالی عبارتند از:
-
سلامت کبد: سطح پایین ALT معمولاً نشان دهنده کبد سالم است و در افراد بدون بیماری کبدی طبیعی تلقی می شود.
-
کمبود ویتامین B6: ALT برای فعالیت به ویتامین B6 نیاز دارد؛ کمبود شدید این ویتامین ممکن است سطح آن را کاهش دهد.
-
کاهش توده کبدی: در موارد نادر مثل آتروفی شدید کبد یا آسیب گسترده تولید ALT کاهش می یابد اما این معمولاً با علائم جدی دیگر همراه است.
نکات مهم:
-
سطح طبیعی ALT معمولاً بین 7 تا 56 واحد در لیتر است اما این محدوده بسته به آزمایشگاه ممکن است کمی متفاوت باشد.
-
بالا بودن ALT به تنهایی کافی نیست و باید با سایر آزمایش ها (مثل AST ALP بیلی روبین) و علائم بالینی بررسی شود.
-
اگر نتیجه آزمایش شما غیرعادی است حتماً با پزشک مشورت کنید تا با توجه به سابقه پزشکی و شرایط شما تفسیر دقیق تری انجام شود.
