درحال حاضر باتوجه به پیشرفت سریع صنعت آبزی پروری، افزایش میزان تولید انواع آبزیان اقتصادی و ماکول در سراسر دنیا با توجه به تقاضای روز افزون بازارهای مصرف، ضروری است که در کشور ما نیز به این صنعت توجه خاص شود تا ضمن برآورده کردن نیاز مصرفی داخل کشور، سهم بسزایی نیز در اشتغال پایدار و صادرات داشته باشد.
در سالهای گذشته با پیشرفت صنعت آبزی پروری در نقاط مختلف کشور، تلاش شده است تا گونه های جدید نیز با توجه به مزایای آنها مانند رشد سریع، مقاومت به انواع بیماریها، هزینه کمتر پرورش و دیگر مزایای اقتصادی به مزارع معرفی گردند. در قسمت تکثیر و پرورش ماهیان، یکی از گونه های مناسب و سریع الرشد، ماهی تیلاپیا می باشد که در حال حاضر تکثیر و پرورش آن به سرعت در حال فراگیر شدن در دنیا می باشد. از نظر تاریخی اولین ملت هایی که به پرورش ماهی دست زدند چینی ها و مصری ها بودند اولین نوشتار در زمینه پرورش ماهی ، کتابی است که در حدود ۲۵۰۰ سال قبل در چین نگارش شده است و مصری ها نیز از حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) ماهی تیلاپیا را در استخرهای خاکی پرورش می دادند.
ماهی تیلاپیا را می توان در آبهای شور پرورش داد اما این ماهی در آب شور قادر به تکثیر و زادآوری نمی باشد.این ماهی قدرت رشد خوبی را در انواع مختلف سیستم های پرورش مانند استخر خاکی تانک های بتونی ، قفس (Pen) پن از خود نشان می دهد.البته پرورش در تانک های بتونی هم از نظر مدیریت مناسبتر می باشد و هم به نیروی کار کمتری نیاز می باشد و عملیات تغذیه و صید نیز زمان بسیار کمتری را به خود می گیرد.
مهمترین گونه های تیلاپیا:
یکی از ویژگی های این ماهی ، قابلیت پرورش آن با انواع میگو می باشد یعنی هم با میگوی آب شیرین و هم میگو ی آبشور. که این خود باعث ارزش افزوده برای پرورش دهنده شده و سود بیشتری نصیب پرورش دهنده می کند در حال حاضر در کشور تایلند پرورش توام ماهی تیلاپیا با انواع میگو رواج خوبی پیدا کرده در آبهای شیرین تا آبهای شور ppt 30 پرورش ایندو بخوبی انجام می گیرد. در دمای ۳۰-۲۵ درجه مطلوبترین رشد برای این ماهی مشاهده می شود و در دمای ۱۷ درجه تغذیه متوقف می شود.
با توجه به اینکه ماهی تیلاپیا بیشتر با فیلتر کردن آب از فیتوپلانکتونها و زئوپلانکتونهای موجود در آب تغذیه می کند رقیب غذایی برای میگوها که از کف و بستر استخر تغذیه می کنند نمی باشد.
پروتئین لازم برای رشد این ماهی در دوره پرورش، از پودر ماهی و سویای موجود در جیره غذایی تامین می شود که همین امر باعث ارزانتر تمام شدن غذای مورد نیاز می باشد. درهنگام پرورش معمولاً اختلاف سایز بین ماهی ها دیده می شود که برای رفع این مشکل برداشت و صید تدریجی روش بسیار مفیدی می باشد چون با صید ماهی های درشت امکان برای رشد ماهیان با سایز کوچکتر فراهم می گردد.
یکی از معایب بزرگ این ماهی در هنگام پرورش، تخمریزی بیش از حد آن می باشد که خود باعث می شود ماهیان ریز و بی ارزش در استخر دیده شوند و استخر پرورش ارزش خود را از دست بدهد. یک راه برطرف کردن این مشکل استفاده از گونه های تک جنسیتی در هنگام پرورش می باشد.
بهترین گونه تیلاپیا برای پرورش، تیلاپیای نیلی می باشد که مشکل زاد و ولد و تکثیر بیش از حد و غیر اقتصادی را در استخرهای پرورش کمتر نشان می دهد. درحال حاضر پژوهشگران با استفاده از هورمون های جنسی گه از راه تغذیه به بچه ماهیان نورس تیلاپیا می دهند گونه های تک جنسیتی مناسب برای پرورش تولید می کنند .
تحمل ماهی به سرما:
تیلاپیا جزء ماهیان گرمابی می باشد ولی دامنه تحمل به سرمای خوبی داشته بخصوص تیلاپیای آبی مقاومت بیشتری نسبت به سرما داشته ودر دمای ۳۲-۱۶ درجه تحمل و رشد خوبی دارد. ولی گونه موزامبیکوس کمتر تحمل گرما را دارد.
تحمل ماهی به شوری:
روش های پرورش:
این ماهی را هم دراستخرهای خاکی، مخازن فایبرگلاس و درتانک پرورش می دهند. استخرهای خاکی بیشتر در زهکش ها که طول زیاد و عرض کم دارند و غذادهی بصورت دستی به راحتی امکان پذیر است پرورش می دهند و برداشت بصورت تدریجی صورت می گیرد معمولاً بچه ماهیان ۲۰ گرم به بالا برای ذخیره سازی استخرهای خاکی، بازماندگی بیشتری را به همراه دارد و بعد از گذشت ۸-۶ ماه به حدود ۸۰۰-۶۰۰ گرم می رسد.
این ماهی نسبت به اکسیژن کمتر ازppm 5 حساس بوده. PH 5/8-5/5 را تحمل کرده معمولاً برای رشد بهتر و جلوگیری از خطرات زیست محیطی بدلیل قدرت تکثیر بالای این ماهی توصیه می شود از بچه ماهیان عقیم برای پرورش استفاده شود که عقیم کردن بوسیله هورمونهای خوراکی یا تزریقی انجام می شود و یا بصورت شوک های فشاری و دمایی انجام می گیرد.از پرورش تیلاپیا و میگو به منظورپیشگیری از برخی بیماریها مثل بیماری ویروسی WSSW با لکه سفید ویروسی میگو نیز استفاده می شود.
قابلیت تولید مثل :
هر ماهی ماده تیلاپیا (از مهمترین ماهیان آب شیرین پرورشی در دنیا) در یک سال در طول ۳ ماه دوره زاد آوری تعداد ۲۰۰۰ بچه ماهی تولید می کند.
انتخاب گونه تیلاپیا | گونه های تیلاپیا
گونه های هیبرید
مدیریت استخرهای پرورش تیلاپیا
مدیریت استخرهای پرورش تیلاپیا در سیستم سنتی بر پایه استفاده از کودهای آلی و معدنی و در سیستم متراکم بر پایه استفاده از غذای با پروتئین بالا ، هواده و تعویض آب میباشد . یکی از بزرگترین مشکلات ، تولید بیش از حد Fry و فینگرلینگ در پرورش می باشد بطوریکه میتواند بیش از ۷۰% محصول نهایی را شامل شود که خود باعث ایجاد رقابت غذایی بین ماهیان بزرگ و کوچک شده و هم چنین کم کردن درصد ذخیره اولیه و در نهایت پایین آمدن وزن صید انفرادی ( زیر ۴۵۴ گرم یا یک پوند ) می باشد.
دو روش در پرورش تیلاپیا مرسوم می باشد
۱- پرورش هر دو جنس با هم
۲- پرورش تک جنسی ( جنس نر ) که در کنترل تخم ریزی نا خواسته مهم می باشد . اندازه استخر در اینجا محدودیتی را ایجاد نمی کند اما برای یک مدیریت خوب و کار اقتصادی ، استخرهای کوچک ( ۱ تا ۱۰ آکر ) با عمق کم ( ۶ – ۳ فوت ) پیشنهاد می گردد . در هنگام صید کلی خالی کردن آب استخر لازم می باشد . همچنین وجود حوضچه صید مهم می باشد.
برای از بین بردن Fry و فینگرلینگ ها که امکان آن می رود در مرحله پرورش بعدی وارد شوند ، خشک کردن کف استخر لازم می باشد . انتخاب محل جهت پرورش تیلاپیا بستگی به درجه حرارت دارد . میزان مطلوب درجه حرارت جهت پرورش تیلاپیا ۸۲ تا ۸۶ درجه فارنهایت می باشد . در زیر ۶۸ درجه فارنهایت ، کم شدن رشد و در زیر ۵۰ درجه فارنهایت مرگ اتفاق می افتد . در درجه حرارت زیر ۵۴ درجه فارنهایت تیلاپیا مقاومت خود را نسبت به بیماریها از دست داده و در معرض آلودگی بوسیله باکتریها ، قارچها و انگلها قرار می گیرد. در این ناحیه حرارتی تیلاپیا اغلب در آبهای گرم ، زمستان گذرانی می کند.
به استثناء آبهای گرم معدنی ، در جنوبی ترین قسمت تگزاس و فلوریدا بخصوص در آیداهو تیلاپیا می تواند در طول سال پرورش داده شود . بستگی به منطقه ، در نواحی جنوبی تیلاپیا میتواند از ۵ تا ۱۲ ماه در استخر نگهداری شود.
https://berke.ir/ساخت-استخر-پرورش-ماهی-تیلاپیا/منبع:
