به طور کلی انجام بسیاری از خدمات پزشکی و دندانپزشکی به سن افراد وابسته است. چرا که افراد در سنین مختلف با مشکلات گوناگون جسمی روبرو می شود. در واقع این مشکلات شرایطی را به وجود می آورد که در ادامه کیفیت بهره مندی از خدمات دندانپزشکی نظیر جراحی های زیبایی و ترمیمی دهان و دندان را تحت تأثیر قرار می دهد. کاشت نیز به عنوان یک روش مؤثر و کارآمد جهت نیز از این قاعده مستثنی نیست. در سال های اخیر بهترین سن ایمپلنت دندان مورد توجه بسیاری از دندانپزشکان زیبایی و ترمیمی قرار گرفته و سن را یکی از مؤثرترین مؤلفه ها در کیفیت کاشت ایمپلنت دندان و میزان ماندگاری آن می دانند.
سن مناسب ایمپلنت دندان
کاشت ایمپلنت دندان یکی از روش های کاربردی در دندانپزشکی زیبایی است. این روش درمانی در تمامی رده های سنی موفقیت آمیز بوده و به نوعی محدودیت سنی ندارد. اما بهترین برحسب تجربه و تخصص خود معتقدند که افراد نوجوانی که ساختار استخوان فک آنها کامل نشده و همچنین افراد سالمند و مبتلا به پوکی استخوان و بیماری های زمینه ای نباید اقدام به کاشت ایمپلنت دندان کنند. چرا که احتمال شکست و وجود دارد و بعضاً ممکن است مشکلاتی را در کوتاه مدت یا بلند مدت برای آنها به وجود بیاورد.
با این توصیف می توان سن مناسب ایمپلنت دندان را از اتمام دوره بلوغ و شکل گیری استخوان های فک و لثه تا ابتدای دوره سالخوردگی و ابتلا به بیماری های زمینه ای تعیین کرد. بنابراین اگر نسبت به سن ایمپلنت تردید دارید، می توانید ضمن مراجعه به دندانپزشک متخصص کاشت ایمپلنت و انجام معاینات تخصصی نسبت به این مورد اطمینان کسب کنید.
چرا نمی توان در سنین کودکی و نوجوانی کاشت ایمپلنت را انجام داد؟
متأسفانه بعضی افراد مقوله سن ایمپلنت دندان را جدی نمی گیرند و بدون در نظر گرفتن این مورد مهم خواستار کاشت ایمپلنت های دندانی هستند. از این رو نه تنها ایمپلنت کاشت شده شکست خواهد خورد، بلکه با پس زدن ایمپلنت مشکلات متعددی برای لثه، فک و سایر دندان های همجوار نیز به وجود می آید. طبق تحقیقات و بررسی های به عمل آمده مشخص شده که و لثه افراد تا سنین ۱۷ الی ۲۰ سالگی ادامه دارد.
به گفته بسیاری از ایمپلنتولوژیست با کودکان و نوجوانان قادر به استفاده از ایمپلنت نیستند و دلیل آن نیز رشد استخوان و روند تغییرات است، در ادامه قصد داریم هر دو را به صورت مفصل بررسی که به صورت زیر است:
- رشد استخوان: رشد استخوان کودکان و نوجوانان هنوز کامل نشده و همین امر باعث می‌شود تا این افراد کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت نباشند، زیرا ممکن است فرد به مشکلاتی نظیر عدم تطابق یا عدم ادغام استخوان فک با ایمپلنت، ایجاد اختلال در رشد دندان‌های جدید دچار شود.
- روند تغییرات: در این سن دهان و دندان کودک نوجوان مدام در حال تغییر است، به همین دلیل ممکن است دندان‌های کودک با ایمپلنت تطابق پیدا نکنند و باعث بروز مشکلاتی شوند.
- از دیگر دلایلی که باعث می‌شود تا ایمپلنت برای کودکان و نوجوانان مناسب نباشد نیاز به بهداشت دهان و دندان هستند، این در حالی است که برخی از کودکان و نوجوانان به این مورد بی‌توجه هستند و در آینده مشکلاتی را برای وی ایجاد می‌کند.
لازم به ذکر است در برخی موارد خاص دندانپزشکان برای کودکان و نوجوانان ایمپلنت انجام می‌دهند، مثلاً اگر نیاز به ترمیم شدید دندان داشته باشد و یا اگر جای خالی دندان باعث ایجاد مشکل برای دیگر دندان‌ها می‌شد.
چگونه می توان موفقیت کاشت ایمپلنت را در سنین بالا تضمین کرد؟
همان گونه که در ابتدا نیز به آن اشاره کردیم نمی توان به طور قطع محدودیت سنی برای کاشت ایمپلنت در نظر گرفت. چرا که تصمیم گیری در این خصوص با توجه به شرایط سنی، جسمی و وضعیت دهان و لثه انجام می گردد. در واقع تمامی این مؤلفه ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و به ما نشان می دهند که آیا فرد می تواند از ایمپلنت های دندانی استفاده کند یا خیر؟ در این خصوص افراد میانسال و سالمند برای کاشت ایمپلنت با یک سری نگرانی و حساسیت های نسبتاً طبیعی مواجه هستند. به دلیل اینکه می خواهند با خیال آسوده از نظر درصد موفقیت کاشت ایمپلنت، از آن برای بهبود قدرت جویدن و بازسازی طرح لبخند استفاده کنند.
گرچه بهترین سن ایمپلنت بین ۲۰ تا ۵۰ سالگی است؛ اما افراد در سنین بالا نیز می توانند با انجام آزمایش های تخصصی و معاینات مختلف اقدام به کاشت ایمپلنت نمایند. به دلیل اینکه تأثیر سن بر ایمپلنت مهم می باشد، اما عامل تعیین کننده درصد موفقیت نیست. در بسیاری از مواقع افراد در سنین بالا بین ۵۰ تا ۷۵ سالگی نیز اقدام به کاشت ایمپلنت های دندانی نموده اند و از انجام آن رضایت دارند. برای آنکه بتوان درصد موفقیت کاشت ایمپلنت را در افراد سالمند افزایش داد، می بایست پس از حصول نتایج آزمایش ها و معاینات، در صورت لزوم جراحی های تکمیلی نظیر را انجام داد. تا پس از بهبود وضعیت فک و لثه مراحل کاشت ایمپلنت آغاز شود. اگر روند کاشت بدین صورت پیش برود، قطعاً می توان درصد موفقیت آن را تضمین کرد.
چه افرادی نباید اقدام به کاشت ایمپلنت دندان کنند؟
صرف نظر از تأثیر سن بر ایمپلنت، بعضی از افراد در هر سن و سالی که هستند، نباید اقدام به کاشت ایمپلنت های دندانی کنند. چرا که براساس فیلم کاشت دندان اوضاع جسمی، بیماری زمینه ای و شرایطی که در آن قرار دارند، کاشت ایمپلنت برای آنها مناسب نیست و امکان پس زدن ایمپلنت یا بروز هرگونه مشکل برای دهان و دندان وجود دارد. این را مشاهده فیلم روند درمان به خوبی مشخص کرده است. بدین منظور افرادی که نباید در هیچ رده سنی اقدام به کاشت ایمپلنت کنند، به شرح زیر عبارتند از:
- زنان باردار
- مصرف کنندگان انواع دخانیات
- افرادی که دارند.
- مصرف کنندگان داروهای خاص نظیر استروئید و کورتون
- افراد مبتلا به بیماری های خونی و زمینه ای نظیر بیماران هموفیلی و دیابتی ها
آیا در هر سنی می‌توان کاشت ایمپلنت دندان انجام داد؟
در حالت کلی اگر فرد بالای 18 سال باشد در هر سنی می‌تواند ایمپلنت انجام دهد، اما این موضوع نیازمند دو شرط است، شرط اول داشتن استخوان کافی و محکم، شرط دوم توجه به رعایت بهداشت دهان و دندان. لازم به ذکر است که برخی از بیماری‌ها نظیر دیابت کنترل نشده، فشارخون و غیره ممکن موانعی برای کاشت ایمپلنت باشند. درهرحال بهتر است برای اینکه متوجه شوید آیا شما کاندید مناسبی برای ایمپلنت هستید یا خیر؟ به متخصص ایمپلنت مراجعه کنید.
چه محدودیت‌هایی برای کاشت ایمپلنت در سنین بالا وجود دارد؟
برای کاشت ایمپلنت در سنین برخی محدودیت‌ها وجود دارد که مانع انجام ایمپلنت برای فرد می‌شود، حال در ادامه قصد داریم محدودیت‌های کاشت ایمپلنت را بررسی کنیم که به شرح ذیل است:
کاهش دانه‌های استخوانی: با بالارفتن دانه‌های استخوانی کم شده و همین علت موجب می‌شود تا در کاشت ایمپلنت محدودیت‌هایی به وجود بیاید، این مورد قبل از اقدام به ایمپلنت لازم است تا توسط متخصص بررسی شده و در صورت نیاز با روش‌های مخصوص جهت کاشت ایمپلنت تقویت شود.
وضعیت عمومی سلامت بدن بیمار: بیمار لازم است تا از سلامت عمومی برخوردار باشد و افرادی که مبتلا به دیابت کنترل نشده دارند، شیمی‌درمانی می‌شوند، اختلالات و قلبی و عفونت بدخیم دارند نمی‌توان ایمپلنت انجام زیرا نتیجه نهایی با شکست مواجه می‌شود و احتمال عفونی‌شدن محل ایمپلنت و مشکلات دیگر وجود دارد.
نیاز به اصلاحات سازگاری با دندان‌های باقیمانده: در برخی مورد دندان‌های موجود فرد با تغییراتی مواجه می‌شوند و همین امر باعث می‌شود تا ایمپلنت نتواند به‌خوبی با دندان‌های باقیمانده سازگاری پیداکنند، و قبل از اقدام لازم است تا عواملی که مانع سازگاری با ایمپلنت با دندان‌های دیگر می‌شود را بر طرف کرد.
مثلاً، برخی اوقات دندان ازدست‌رفته به یک‌دندان سالم وصل بوده و زمانی که ایمپلنت نصب می‌شود دندان سالم به سمت بیرون منحرف شده و نیاز به اصلاح پیدا می‌کند، همچنین، برخی اوقات زمانی که ایمپلنت دندان در کنار دندان‌های باقیمانده قرار می‌گیرد منجر به فشار بیش از حد روی دیگر دندان‌ها شده و باعث می‌شود تا بیمار به اصلاحات سازگاری با دندان‌های باقیمانده با ایمپلنت نیاز پیدا کند.
ایمپلنت در سنین پایین چه خطراتی دارد؟
همان‌طور که در مطالب بالا گفتیم برای کودکان و نوجوانان نمی‌توان ایمپلنت انجام داد، زیرا این درمان در آینده برای افراد مشکلاتی را ایجاد می‌کند و شاید برایتان این سؤال پیش‌آمده باشد که ایمپلنت در سنین پایین چه خطراتی دارد؟
ایمپلنت در سنین پایین می‌تواند عوارض بسیاری برای کودک داشته باشد که به شرح ذیل است:
- در این سن هنوز فک و دهان کودک به صورت کامل رشد نیافته و کاشت ایمپلنت در این سن باعث بروز عوارضی همچون ایجاد اختلال در روند رشد فک و دهان کودک می‌شود.
- استخوان افراد تا قبل از ۱۸ سالگی رشد کرده و یکی از دلایلی که بسیار توصیه می‌شود برای کودکان و نوجوانان ایمپلنت انجام نشود همین مورد است، زیرا ایمپلنت باعث ایجاد مشکل در روند رشد استخوان می‌شود.
- همان‌طور که گفتیم استخوان، فک و دهان کودک درحال‌رشد است و همین امر موجب می‌شود تا فرد نیاز به ایمپلنت مجدد پیدا کند.
مزیت‌های استفاده از دندان مصنوعی برای افراد جوان
از دیگر روش‌های جایگزین‌کردن دندان، دندان مصنوعی بر پایه ایمپلنت () است، حال این روش برای افرادی مناسب است که تمامی دندان‌های یکی از فکین خود را بنا به دلایل متعددی ازدست‌داده‌اند، حال این روش مزایای بسیاری دارد که به شرح ذیل است:
- افزایش اعتمادبه‌نفس: همان‌طور که می‌دانید نداشتن دندان باعث می‌شود تا افراد سن بالاتر به نظر برسند و همین امر باعث کاهش اعتماد به نفسشان شود، حال دندان مصنوعی باعث شده تا افرادی که دندان‌هایشان را ازدست‌داده‌اند بتوانند دندان‌هایشان را جایگزین کرده و اعتمادبه‌نفس پیدا کنند.
- بهبود کیفیت زندگی: نداشتن دندان باعث بروز مشکلاتی نظیر خوردن و جویدن غذا و تکلم می‌شود، حال بعد از نصب دندان مصنوعی افراد می‌توانند همانند قبل بجوند و تکلم داشته باشند.
- جلوگیری از ازبین‌رفتن دندان‌های دیگر: با نصب دندان مصنوعی فشار وارد شده بر دندان‌های دیگر کاهش‌یافته و باعث می‌شود تا دندان‌های دیگر سالم بمانند.
جمع بندی
در این بخش سعی نمودیم تا بعضی از موارد مهم درخصوص سن مناسب برای ایمپلنت را بیان کنیم. البته با توجه به اینکه شرایط سنی تأثیر بسزایی بر کیفیت و ماندگاری ایمپلنت دارد؛ اما به هر صورت تصمیم گیری درخصوص بهترین سن برای ایمپلنت دندان برعهده دندانپزشک متخصص کاشت ایمپلنت های دندانی است. تا پس از انجام معاینات و آزمایش های تخصصی در این خصوص اظهارنظر نموده و پس از آن اقدام به کاشت ایمپلنت کند.
سوالات متداول:
۱.آیا افراد در سنین پایین می توانند اقدام به کاشت ایمپلنت کنند؟
در صورتی که منظور شما از سن پایین، رده سنی زیر ۱۸ سال است؛ هنگام بروز هرگونه مشکل برای دندان ها می بایست به متخصصین دندانپزشکی زیبایی و ایمپلنتولوژیست مراجعه نمایید. تا ضمن معاینه و بررسی های لازم در این خصوص اظهارنظر کنند. بنابراین از هرگونه تصمیم خودسرانه برای کاشت ایمپلنت در سنین پایین جداً خودداری کنید.
۲.کاشت ایمپلنت پیش از اتمام دوره بلوغ و رشد استخوان فک چه عوارضی دارد؟
کاشت ایمپلنت های دندانی پیش از این دوره موجب پس زدن ایمپلنت کاشته شده، آسیب به لثه، استخوان فک و سایر دندان ها می شود. پس به این مورد توجه ویژه داشته باشید و از کاشت هرگونه ایمپلنت دندان قبل از سن ۱۸ تا ۲۰ سالگی اجتناب نمایید.
۳.آیا افراد بالای ۸۰ سال می همان‌طور که می‌دانید دندان ممکن بنا به دلایل مختلفی در سنین مختلف از دست برود، مثلاً افراد جوان در اثر شکستگی و یا افراد پیر در اثر کهولت سن، حال سؤال پیش می‌آید که سن مناسب ایمپلنت چه زمانی است؟ لازم به ذکر است که کودکان نیز ممکن است بنا به دلایل متعددی دندانشان از بین برود؛ مثلاً در حین بازی دندانشان بشکند و نیاز به یک جایگزین برای دندان ازدست‌رفته‌شان پیدا کنند.
