سبک زندگی بی‌تحرک (Sedentary lifestyle) که اغلب با تماشای تلویزیون همراه است، به عنوان وضعیتی تعریف می‌شود که فرد در بیشتر ساعات روز در حالت استراحت یعنی به صورت نشسته یا درازکش است.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) سبک زندگی بی‌تحرک را عامل اصلی بیماری‌های غیر واگیردار و چهارمین عامل مرگ زودرس در سراسر جهان می‌داند.
حدود ۳۱ درصد از جمعیت جهان به اندازه کافی فعالیت بدنی توصیه شده برای سلامتی را انجام نمی‌دهند. با این حال، حتی افزایش اندک فعالیت بدنی روزانه می‌تواند سلامت کلی را به ویژه در دوران پیری بهبود بخشد.
فعالیت بدنی متوسط یا پایدار اثرات مفید بسیاری بر سلامت جسمی و روانی دارد و به پیری سالم کمک می‌کند. حالتی که سازمان جهانی بهداشت آن را عامل حفظ مهارت‌های عملکردی در دوران پیری می‌داند.
جایگزین کردن کم تحرکی با فعالیت‌های هرچند کوچک
یک مطالعه منتشر شده در «جاما نت‌ورک» نشان می‌دهد که جایگزینی یک ساعت تلویزیون با پیاده روی روزانه به سپری کردن دوران پیری سالم‌تر کمک می‌کند.
متخصصان بیش از ۴۵ هزار شرکت کننده را در سری «مطالعات سلامت پرستاران» به مدت ۲۰ سال تحت نظر گرفتند. این سری مطالعات به عنوان یکی از بلندمدت‌ترین مطالعاتی است که سلامت و سبک زندگی پرستاران ثبت‌نام‌شده را بررسی می‌کند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که با افزایش سن جایگزین کردن مدت زمان کم‌تحرکی با فعالیت بدنی هر چند سبک برای حفظ سلامتی بسیار مفید است.
انسان‌ها برای این‌که تمام روز را در جلوی صفحه نمایش بنشینند، خلق نشده‌اند. متخصصان داده‌های مربوط به زمان نشستن در محل کار، در خانه و زمان تماشای تلویزیون را در کنار ساعت‌های ایستاده همچون راه رفتن در خانه و محل کار جمع‌آوری کردند. این داده‌ها با وضعیت سلامتی افراد در طول زمان مقایسه شد.
پیری سالم یعنی چه؟
به گزارش یورونیوز، بر طبق این مطالعات پیری سالم یعنی «حداقل ۷۰ سال زندگی بدون بیماری مزمن عمده، اختلال شناختی یا مشکلات سلامت جسمی یا روانی داشته باشیم.»
نتایج حاصله نشان داد که تماشای تلویزیون به ویژه در حالت نشسته بسیار مضر است. هر دو ساعت اضافی که صرف تماشای تلویزیون می‌شود، احتمال پیری سالم را تا ۱۲ درصد کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، هر ساعت در روز که با فعالیت بدنی، حتی کار‌های سبک مانند کار‌های خانه جایگزین شود، شانس زندگی سالم را تا ۷۰ سالگی و یا بیشتر، هشت درصد افزایش می‌دهد.
بر اساس این مطالعه، حال اگر زمان صرف تماشای تلویزیون با فعالیت بدنی «شدید» مثل تمرین ورزشی جایگزین شود، احتمال پیری سالم حتی تا ۲۸ درصد افزایش می‌یابد. علاوه بر این، افرادی که کمتر از هفت ساعت در شب می‌خوابند، اگر هر روز به جای یک ساعت تماشای تلویزیون، یک ساعت بیشتر بخوابند، در پیری سالم می‌مانند.
دکتر «اندرو فریمن»، مدیر پیشگیری و سلامت قلب و عروق در دنور در مصاحبه با کانال آمریکایی سی ان ان، بدون ابراز شگفتی از این نتایج در مورد تاثیرات مضر تماشای تلویزیون بر سلامتی گفت: جای تعجب نیست که حتی خوردن سبزیجات در جلوی تلویزیون با پیامد‌های نامطلوب همراه است. از نظر فیزیولوژیکی، انسان‌ها هرگز قرار نبوده تمام روز را در جلوی صفحه نمایش بنشینند. هر چه بیشتر بنشینیم، به خصوص با افزایش سن مشکلات بیشتری داریم.
هر چه بیشتر و منظم‌تر تحرک داشته باشید
تماشای تلویزیون یکی از خطرناک‌ترین رفتار‌های بی تحرک برای سلامتی در نظر گرفته می‌شود، زیرا اغلب منجر به فعالیت‌های مضر دیگری مانند خوردن غذا‌های ناسالم، عدم برقراری ارتباط با دیگران و اختلال در خواب می‌شود. زمان صرف شده برای نشستن چه پشت میز و چه روی کاناپه، فرصت‌های بیرون رفتن و فعال بودن را از بین برده و در عین حال خطرات قلبی عروقی و فشار خون را افزایش می‌دهد.
این تیم علمی بر اهمیت ادغام فعالیت بدنی سبک در برنامه روزانه مانند کار‌های خانه یا ایستادن در محل کار، تأکید می‌کند، زیرا این امر می‌تواند اثرات قابل توجهی بر سلامت داشته باشد.
همچنین وزارت سلامت فرانسه یادآوری می‌کند که «حرکت» تنها به انجام یک فعالیت ورزشی محدود نمی‌شود و می‌تواند شامل فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی با خانواده، استفاده از پله‌ها به جای آسانسور، یا حتی انجام تماس‌های تلفنی به صورت ایستاده و باغبانی باشد.
با این حال، لازم نیست خود را از تماشای تلویزیون منع کنید. نکته مهم این است که این زمان را با رفتار‌های سالم مانند انجام ورزش در جلوی صفحه نمایش یا خوردن یک میان وعده مغذی همراه کنید.
