یک هنرمند سوری در ایران معتقد است که هنرمند مانند پرنده ای است که نمی تواند در قفس باشد. هنرمندی که به جاهای مختلف سفر می کند سرزنده و پرانرژی می شود و همچنان امیدوار است که همه هنرمندان جهان آزاد باشند. وی نقش هنرمند تجسمی در جنگ را مهم دانست. “مثل یک سرباز در جنگ.” هنرمند از نگاه طلال بی تار همیشه سرباز صلح است و با آثارش واقعیت جنگ را به نمایش می گذارد. بدون هیچ کلمه و معنی.
طلال بی تار نقاش و مدرس دانشگاه در رشته نقاشی است. وی در سفر خود به ایران با حضور در خبرگزاری دانشجویان ایران (سلام دکتر)، به پرسش هایی درباره نقش هنرهای تجسمی در دوران جنگ، بلافاصله پس از جنگ و مدت ها پس از جنگ، تأثیر نظام فکری این هنرمند پاسخ داد. در مورد هنر او و پس از توصیه غدیر در سوریه.
هنرمند همیشه سرباز صلح است
این هنرمند سرآغاز و پاسخ به این سوال است که نقش هنرهای تجسمی در دوران جنگ، بلافاصله پس از جنگ و مدت ها پس از جنگ چیست؟ او گفت: «هنرمند تجسمی نیازی به تعریف ندارد. زیرا کار شما بدون نیاز به تفسیر معنای شما را بیان می کند. هنرمند تجسمی همانطور که سرباز در جنگ نقش مهمی را ایفا می کند. هنرمندان در نقاشی های خود از تأثیر جنگ بر مردم و جامعه خود صحبت می کنند. این بازیگر همیشه سرباز صلح است و در جنگ ها نقش بسزایی دارد. زیرا با آثارش حقیقت جنگ را حتی به بیرون از جنگ نشان داد. آنها حقیقت را مستقیماً بدون هیچ حرف و تفسیری با شورا می بینند. “
وی ادامه داد: چه تصویری در جنگ باشد و چه خارج از جنگ، معنای آن فقط برای محیط داخلی کشور نیست. این تصاویر یک پیام واقعی و صادقانه است. زیرا ناشی از احساسات و رنج هنرمند و برآمده از اتفاقاتی است که برای او آمده است. هنرمندان تجسمی نیز مانند شاعران احساسات بسیاری دارند. آنها احساسات درونی خود را در تصاویر با اشکال و خطوط بیان می کنند.”
این هنرمند وقتی از نقش مهم هنرهای تجسمی در جامعه صحبت می کند، می گوید: در زمان جنگ، نقاشی اهمیت بیشتری پیدا می کند، زیرا نقاشی نشان می دهد که چه اتفاقی در دنیا افتاده است و یک زبان جهانی است. آنچه در طول جنگ اتفاق می افتد، عکاس با استفاده از احساسات خود تصویر را به تصویر می کشد. هنر همیشه مقاوم و اجتماعی است و پیامی را می رساند. در طول جنگ، با بیان احساسات و ناامیدی های خود روی بوم، تعداد هنرمندان افزایش یافت. “هنرمند با تصویر خود می جنگد.”
بی تار همچنین افزود: تصویر بعد از جنگ، تصویر دیگری است. در مرحله اول، این تصویر نشان می دهد که چگونه هنرمند از این نبرد بیرون آمده و ثبات خود را نشان می دهد. اگر بعد از جنگ در جامعه و شهرها تغییراتی ایجاد شد، تصاویر بعد از جنگ نشان دهنده این تغییر است. تصویر بعد از جنگ نشان می دهد که چگونه جنگ از کشور خارج شد و چگونه هنرمند مانند پروانه یا کبوتری که به سمت احیای مردم و شهرها رفت رها شد. بعد از جنگ پایداری زندگی مردم خوشحال است که از جنگ بیرون بیاید و به سمت آبادی حرکت کند که وضعیتی متفاوت از زمان جنگ در هنرمند ایجاد می کند. این هنرمند در این مدت هنرهای جدیدی را در مدارس مختلف هنری خلق کرد و نمایشگاه جدیدی ترتیب داد که نشان از تغییر احساسات او به شادی و استراحت پس از جنگ داشت. چطوری ثابت کردی؟ در این زمان، نقاشی برای هر مدرسه ای زیباست».
این بازیگر خشم خود را در تصویر نشان نمی دهد
بی تار در ادامه گفت و گو با طرح این سوال که منظومه فکری هنرمند چه تاثیری بر هنر او دارد؟ وی گفت: این بازیگر اسلحه حمل نمی کند، اما همیشه رفتار مسالمت آمیز دارد. حتی اگر در حال تبلیغات هستید، روی هنر خود کار می کنید. اگر مخالف حکومت یا سیاست باشد، خشم و نفرت خود را در تصویر خود نشان نمی دهد، بلکه با تواضع و فروتنی نصیحت می کند. یک هنرمند فقط احساسات خود را دارد. او با تصاویر خود کشورهایی را در سراسر جهان نشان می دهد که مردم آن ها در آن ظلم و ستم هستند.
وی ادامه داد: پیکاسو با تابلوی معروفش «گرنیکا» به دنیا نشان داد که در اسپانیا چه گذشت، اما عکسی علیه دولت نداشت، نشان نداد که مخالف دولت است. هنرمند عشق و عواطف انسانی بالایی دارد و رسالت انسانی دارد. هنر زیباست و نمی تواند خشم را در خود نگه دارد. شاید یک هنرمند بتواند خشم خود را در کار خود بروز دهد، اما یک عکاس نمی تواند در عکس هایش چنین کاری انجام دهد.
برای ما غدیر نه تنها یک دین بلکه یک شخص است
این مسیحی درباره ایده غدیر در عرصه فرهنگ و هنر سوریه نیز گفت: اندیشه غدیر برای ما یکی از عالی ترین حالات انسانی است و احساسی است که فقط دینی نیست. برعکس مردم او را در نظر می گیرند و او به نظرش نزدیک است. زمانی که پاسداری حضرت علی (ع) توسط پیامبر ما محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) اعلام شد، همه دنیا و پیروان همه ادیان دیدند که حضرت علی (ع) امام اندیشه و بشریت است. او قلبی دوست داشتنی و مهربان دارد. امام علی (ع) مانند هنرمندی است که نقاشی می کند. عید غدیر با اجرای تئاتر، نقاشی، آواز و شادی در خیابان ها جشن گرفته می شود. مردم از گروه های مختلف در سوریه به جشنواره غدیر دعوت شده اند و شرکت در این جشن مذهبی برای پیروان همه ادیان آزاد است. سوری ها از این منظر عاقل هستند، مانند ایرانی ها، مردمان مذاهب مختلف در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی دارند. مثل ایران نیست که در هر کشوری جشنی باشد، اما وقتی شیعیان جشن می گیرند، مردم از مذاهب دیگر هم دعوت می کنند».
تصاویری از امام علی (ع) و امام خمینی (ره)
بی تار همچنین درباره تصاویری که برای شرکت در نمایشگاهی در ایران به کشورمان آورده است، توضیح داد.
گفت: سه عکس با خودم آورده ام. دو تای آنها درباره امام علی (ع) و یکی درباره امام خمینی (ره) است. تصویر اول کودکی را در آغوش امام علی نشان می دهد. من او را امام بشریت نامیده ام، زیرا حضرت علی (ع) قبل از هر چیز انسانی کامل بود که طرز فکر و عشقش با نوشته هایش به جهانیان منتقل شد. او پاسخگوی عشق است. تعالیم امام علی (ع) در سراسر جهان گسترش یافته است. آدمی که بگوید هنرمند و فرهنگی هستم اما از حضرت علی (ع) چیزی نخوانده باشد، هنرمند و فرهنگ واقعی نیست.
وی ادامه داد: تصویر دوم مربوط به حضرت علی (ع) است که ایشان را برای دیدن تهران کشیده ام. پشت سرش ساختمان های نامشخص و در مقابلش شهر تهران به عنوان شهری متمدن قرار دارد. شهری با فرهنگی که طرفدار ائمه است. پنل سوم درباره امام خمینی است که از پیروان مکتب امام علی (ع) بوده است. او بیننده همه ادیان است. در پانل سوم، فلسطین را نشان می دهم و امام خمینی (ره) دستان خود را به نشانه حمایت از قدس بالا برده است. “سبک نقاشی های من بیان است و نه واقعیت.”
این هنرمند درباره سبک آثارش افزود: احساساتم را با رنگ ها و خطوط ساده بیان می کنم. اما برداشت مردم از نقاشی متفاوت است و به حس زیبایی شناختی هر فرد بستگی دارد. انسان می تواند رنگ قرمز را دوست داشته باشد و اگر این رنگ را کامل نبیند، رنگ را دوست ندارد.»
بی تار تصاویری از او روی تابلو گذاشت
توصیه هنرمندان سوری به هنرمندان ایرانی
بی تار در خصوص تفاوت هنرمند و نقاش در این باره گفت: هنرمند با نقاش فرق می کند. ما می توانیم نقاشی را در مدرسه یاد بگیریم، اما هنرمند با عشقی خدادادی متولد می شود. شما نمی توانید با مطالعه به تنهایی هنرمند شوید. مدارس می توانند شما را بهتر نقاشی کنند، اما خلاقیت خداست. یک نقاش چیزی را که می بیند نقاشی می کند، اما یک هنرمند آنچه را که درونش است بر اساس مکتب ادبی خود روی تخته نقاشی می کند. بیشتر هنرمندان بزرگ دنیا برای یادگیری به مدرسه نرفتند. اگر یک هنرمند واقعی نمایش دهد، کسانی که فقط از طریق درس و مدرسه آموخته اند از آنها تقلید خواهند کرد. اما مردم می دانند که تقلید کار می کند. برخی از دو سبک در یک تصویر استفاده می کنند، به عنوان مثال، کوبیسم و اکسپرسیونیسم را در یک تصویر ترکیب می کنند، گویی این تصویر توسط رایانه ساخته شده است. بنابراین، هنر خاصی به نام ترکیب وجود دارد که در آن مکاتب مختلف را با هم ترکیب می کنند، اما هر هنرمندی نمی تواند این را ترسیم کند. “
وی ادامه داد: هنرمندان سوریه پس از جنگ چند سالی است که در نمایشگاه های کشورهای مختلف شرکت کرده اند و با زبان بین المللی که زبان هنر است صحبت کرده اند و در ابتدا که دانشگاه هنرهای تجسمی در سوریه تاسیس شد. ما هنرمندان زیادی نداشتیم و از کشورهایی مثل مصر هنرمندان می آوردیم، اما اکنون هنرمندان سوری در بسیاری از کشورهای عربی و حتی دانشگاه سوربن تدریس می کنند، اکنون هنرمندان سوری در دنیا شناخته شده اند و از کشورهای مختلف دعوت می شوند، اما این کار را انجام می دهند. حاضر نیستید به هیچ کشوری بروید و فکر کنید که این یک معامله تجاری است.
این هنرمند نظر خود را در خصوص تشکیل اکسپوی هنرهای اسلامی با موضع مقاومت اینگونه بیان کرد: با استاد احمد ترابی درباره تعامل سوریه و ایران در حوزه هنرهای تجسمی گفت وگو کردیم. استاد بر همکاری دو طرف تاکید کرد. نقاشی با مضمون مقاومت برای یک هنرمند سخت است، اما تلاش می کنیم هنرمندان را برای فعالیت در این حوزه جذب کنیم.»
وی در پایان به هنرمندان ایرانی توصیه می کند: «هنرمند مثل پرنده است، نمی تواند در قفس باشد. هنرمندی آزاده که به جاهای مختلف سفر می کند سرزنده و پرانرژی می شود. امیدوارم همه هنرمندان جهان آزاد باشند. ما باید کارگاه های مشترکی برای هنرمندان سوری و ایرانی برگزار کنیم و به دنیا نشان دهیم که در هنر همکاری و ارتباط داریم. یک نوازنده به دنبال انسانیت است نه جنگ، کل دنیا هم همینطور است.
انتهای پیام
